Bayramın gelmesiyle birlikte binlerce kilometre uzaktaki sevdiklerimizi görmeye giderken kullandığımız araçların can damarı olan lastikleri ve onları tamir eden emektar ellerin hikayesini anlatmaya çalışacağız bugünkü yazımızda. Ekonomideki durgunluk sektör üzerinde öylesine etkili ki, konuştuğumuz çoğu esnaf geçmiş yıllarda yaptıkları işleri özlemle anıyor.
İNSANDAN ÇOK ARABA VAR
Selahattin Köse, 30 yıldan bu yana oto lastik tamirciliği yapıyor. Mesleğin duayenlerinden olan ve "Esnaf çok darda" diyen Köse, "Nedendir bilmem son dört bayramdır işlerimizde aşırı bir durgunluk var. Baktığınızda her geçen gün araba sayısı artıyor, insandan çok araba var. Böyle bir durumda işlerimizin yoğunlaşması gerekirken daha da düşüyor. Eskiden öyle günlerimiz vardı ki; cumartesi günleri öğle yemeği yiyemezdik. Müşteri gelmese de biraz dinlensek derdik. O günleri mumla arar olduk şimdi. İşlerin bu hale gelmesinde ekonominin gidiş hattının büyük rolü var. İnsanlar araçlarına binmekten korkar oldular, haklılar da. Benzin pahalı, araç bakımı pahalı. Böyle olunca vatandaş aldığı arabasına binip gezemiyor. Alınan araç süs eşyası gibi kapı önünde bekliyor. Bilmiyorum böyle ne kadar daha dayanabiliriz. Kısaca özetlemek gerekirse arife günü olduğu halde sabahtan beri gelen müşteri yok gerisini siz anlayın artık. Bu işlerin bu hale gelmesinin ayrı bir sebebi de sermayesi büyük işletmelerin açmış oldukları oto merkezlerinde bütün hizmetleri bir arada sunmuş olmaları. Vatandaşımız da tek bir yerde bütün işlerini hallettirmek istiyor. Bunun sonucu olarak ta küçük esnaf ölüyor." dedi.
TEKNOLOJİ BİZİ DE BİTİRDİ
"Bu bayramdan hiçbir şey anlamadık" diyerek söze başlayan Murat Beyaz, 13 yıldan buyana lastik tamircisi olarak çalıştığını belirterek, "Zor ve meşakkat gerektiren bir iş. Teknoloji ilerledikçe arabaların garanti ve servis süreleri uzadı. Böyle olunca da araçların bize geri dönüş süreleri de uzadı. Teknolojiye ve yeniliklere ayak uyduran ayakta kalıyor, uyduramayan iflas bayrağını çekiyor. Bu durum bazı sektörleri dolaylı olarak etkilese de bizim sektörde direk olarak kendini hissettiriyor. İşlerimizde zaman içerisinde büyük bir düşüş yaşandı. Biz diğer büyük esnaflar gibi değiliz ki, kampanyalar düzenleyip işlerimizi canlandıralım. Bayram öncesinde işler yoğun olur düşüncesiyle sabahtan erkenden kalktık ama ne yazık ki umduğumuzu bulamadık."
İNSANLARIN ALIM GÜCÜ BİTTİ
Hamit Koçoğlu, artık insanların para harcamaktan korkar olduğunu belirterek, "Yani insanların alım gücü düştü. Biz hem yeni lastik hem de ikinci el lastik satıyoruz. Eskiden kimse ikinci el lastiğin yüzüne bile bakmazken şimdi çok darda kalmadıkça arabasına yeni lastik almıyor. Bazen dükkanımıza lüks diye tabir edilen araçlar gelip bize ikinci el lastik soruyor. Artık devir gerçekten ekonomi devri. Tabiri caizse eskiden büyüklerimiz bize ekmek aslanın ağzında derdi. Şimdi ise, 'kardeşim artık ne ağzı, ne midesi kaldı'. Ortada yenecek ekmek kalmadı. Şimdi insanlar bayram diye sevdiklerini görmeye gidecek. Soruyorum kaç kişi gerçekten arabasının bakımını tam manasıyla yaptırıyor. Kazaların bence yüzde 20'si bu sebepten meydana geliyor. Devletimiz en kısa zamanda bu gidişe dur diyerek tedbir alması lazım. En azından Samsun için durum böyle. Karadeniz'in incisi dedikleri yerin hali içler acısı" diyerek biran önce tedbir alınması gerektiğini vurguladı.