Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış AŞ Üst Yöneticisi (CEO) Ali Haydar Bozkurt, Türkiye otomotiv pazarına, tedarik sorunlarına ve ikinci el piyasasına ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Bu yıl da geçen yıl olduğu gibi arzın talebi karşılayamadığını dile getiren Bozkurt, talep edilen bazı otomobillerin bulunmasında zorluk yaşandığını söyledi.
"ÖTV muafiyetli müşteriler, yılın ilk 2-3 ayı çok yoğun alım yaptı"
Geçen yıl üretimdeki aksaklıklar, lojistik sıkıntıları, konteyner sorunu gibi nedenlerden dolayı ciddi sıkıntılar yaşandığını anımsatan Bozkurt, "Bu seneye gelirken kurlardaki değişikliklerle ürün fiyatları da ciddi oranda arttı. Bulunurluk sıkıntısının üstüne bir de Rusya-Ukrayna savaşı geldi. O iyice işi zora soktu. Perakendede, normal müşteri talebinde geçen seneki hız yok. ÖTV muafiyetli müşteriler, yılın ilk 2-3 ayı çok yoğun alım yaptı. Bir de filolar, kurumlar alım yaptı ağırlıklı olarak. Şu anda da gelen talep aslında bu paralelde devam ediyor. Ama bulunurluk sıkıntısı devam ettiği ve arz talebi karşılayamadığı için hala bulunurluk sıkıntısı olarak pazar aynı görünümünde devam ediyor." ifadelerini kullandı.
"Dünya genelinde araç bulunurluğu sorunu var"
Bozkurt, daha önce bu sorunun 2022 yıl sonuna kadar devam edeceği şeklinde ön görülerinin olduğunu ancak Rusya-Ukrayna savaşının bu süreyi uzatabileceğini belirterek, "Yani iş 2023'e de sarkabilir gibi bir endişe başladı işin doğrusu. Bu nedenle bir an önce Rusya-Ukrayna savaşının sonuçlanması lazım ki biraz daha hayat normal seyrine dönsün." dedi.
Ancak savaşın bitmesinin de her şeyin düzeleceği anlamına gelmediğine işaret eden Bozkurt, "Yine çiple ilgili hala sorun tam çözülmüş değil. Ya da ham madde sorunları ya da lojistik sorunları devam ediyor ama Rusya-Ukrayna savaşı biraz daha uzarsa dünya genelinde maalesef ürün bulunurluğuyla ilgili bugünkü fotoğraftan daha kötü bir fotoğrafın oluşma ihtimalini görüyoruz." şeklinde konuştu.
Avrupa pazarında da yine araç bulunmadığı için müşterilerin birçok markada birkaç ay sıra beklediğini ifade eden Bozkurt, "Sadece bize özgü bir durum değil bu. Dünya genelinde bir sıkıntı. Orta Doğu'da da var aynı sıkıntı. Afrika'da da var. Uzak Doğu'da da var aynı sıkıntı. Çünkü arz yeterli değil talebe." değerlendirmesinde bulundu.
"Faiz oranları hala müşteri için önemli kriter"
Araç olmadığı için bu yıl pazar tahmini yapmanın da oldukça zor olduğuna dikkati çeken Bozkurt, şöyle devam etti:
"Ne kadar araç geleceğini bilemiyorsunuz. Gelen her yeni haber olumlu değil, olumsuz oluyor. 'Gelecek araç şu kadar daha azaldı' diye oluyor haberler. Ondan dolayı da pazar tahmini yapmak güç. Hani diyelim ki her şey güllük gülistanlık olsaydı, dolar kuru diyelim 5 lira olsaydı, işte faiz. Yani yıl sonunda toplam pazarı gelecek araç belirleyecek. Araç bulunsaydı bu sene pazar ne olurdu? Bu soru da çok soruluyor. Geçen senenin biraz altında kalacağını düşünüyorum. O da 750 binler olurdu maksimum."
Şu anda araçların çok büyük bölümünün yüzde 80'lik vergi dilime girdiğine dikkati çeken Bozkurt, "Matrah güncellenmesi yapılmalı ve bugünkü faiz oranları da zorluyor gerçekten. Tabii ki BDDK'nın yaptığı bir iyileştirme var. Onun bir olumlu etkisi olacak. Ama faiz oranları hala müşteri için önemli bir kriter. Çünkü yüzde 1'e yaklaşınca biz de pazar hızlanır. " diye konuştu.
"İnsanlar yenisini bulamama ihtimaliyle aracını satmaktan imtina ediyor"
Ali Haydar Bozkurt, ikinci el otomotiv piyasasına ilişkin de değerlendirmelerde bulundu.
İkinci elde de bulunurluk sıkıntısının baş gösterdiğini bildiren Bozkurt, "Sebebi de şu; piyasaya sıfır araç çıkmadığı sürece, insanlar yenisini bulamama ihtimaliyle biraz aracını satmaktan imtina ediyorlar. Bu da tabii ikinci eldeki araçların fiyatını yukarıya doğru yükseltiyor. Geçen sene hatırlayacaksınız bu durum yaşanmıştı. Bu sene o kadar yüksek görmüyoruz ama eğer sıfır araç bulunurluğu sıkıntısı daha da uzarsa yine aynı yere doğru gitme ihtimali de var." ifadelerini kullandı.
Bozkurt, "Bugün bir numaralı sıkıntı, kullanıcılar çok da ikinci el aracını satmak istemiyor. Çünkü yenisini almak için gittiğinde yeni aracı showroomda bulamayacağından endişe ediyor. Biraz yavaş bir ticaret döngüsü var son üç dört aydır. Ama yaz yaklaşırken, bayram yaklaşırken hızlanır. Mesela bu ay bir hızlanma olacağını tahmin ediyorum." dedi.
Zaman zaman gündeme gelen ikinci el araç ithalatı konusuna da değinen Bozkurt, aslında bunun kısa vadede bir çözümmüş gibi görünse de tehlikeli bir fikir olduğunu, Türkiye'nin araç parkının yaşlı araçlarla dolmasına neden olabileceğini ve cari açığa altından kalkılması çok zor bir yük getirebileceğini sözlerine ekledi.