Çocuk, televizyon ve anne baba arasındaki ilişkileri ve televizyonun çocuğun gelişimindeki rolünü ortaya koymayı amaçlayan bir araştırmada; anne babaların, televizyonu çocukları için bir düşman olarak görmedikleri, çocuklarının televizyon izlemesine fazla müdahale etmedikleri ve bir televizyon izleme programı oluşturmadıkları sonucuna ulaşıldı.
Samsun başta olmak üzere Türkiye'nin değişik yörelerindeki 23 ilde yaşayan anne babalarla görüşerek yapılan araştırmada ortaya çıkan en çarpıcı sonucun, anne babaların çoğunlukla, televizyonu, çocuklarına bir eğlence aracı olarak tanımlayabileceklerini söylemeleri olduğu belirtildi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Cereci tarafından, gerçekleştirilen araştırmada, televizyon ve çocuk arasındaki ilişki kadar, anne babanın çocuk ve televizyon ilişkisine müdahalesinin ölçüsünü de belirlenmeye çalışıldı. Çocuklarının yaşları 2 ile 14 arasında değişen 307 anne babayla görüşüldü.
TELEVİZYON EĞLENCE ARACI
"Çocuğunuza televizyonu anlatmak için hangisini kullanırsınız?" sorusuna karşılık; iletişim aracı, eğlence aracı, boş zaman geçirme aracı, bilgi kaynağı ve hepsi seçeneklerinden oluşan yanıtlardan en çok "eğlence aracı" seçeneğinin seçildiğinin belirlendiği açıklandı. Kendisiyle görüşülen 307 anne babadan, çoğu üniversite mezunu olan 277'sinin, bu soruyu "eğlence aracı" biçiminde yanıtladığı ortaya çıktı. 13 anne babanın bu soruyu "iletişim aracı" diyerek yanıtladığı öğrenildi.
ÇOCUK FAZLA TELEVİZYON İZLERSE
Bazı anne babaların, çocuklarının çok fazla televizyon izlemesinden yakınması dikkate alınarak sorulan "çocuğunuzun, zamanının çoğunu televizyon karşısında geçirmesine nasıl tepki verirsiniz?" sorusunun, anne babaların 243'ü tarafından "çocukla daha fazla ilgilenirim" diyerek yanıtlandığı öğrenildi. Soruya 15 anne babanın "psikologa götürürüm" diyerek; 3 anne babanın "televizyonu kaldırırım" diyerek; 11 anne babanın "çocuğu cezalandırırım" diyerek yanıt verdiği; diğer anne babaların değişik yöntemlerle çocuğunu televizyondan uzaklaştırmayı düşündüğünü söylediği öğrenildi.
PROF. DR CERECİ ARAŞTIRMAYI DEĞERLENDİRDİ
Araştırmayı yöneten Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Cereci, sonuçlarla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Cereci, bazı ailelerde anne babanın rol alanına giren televizyonun egemenliğinin farkına tam olarak varılmadığının, anne babaların çocuklarını olabildiğince televizyondaki zararlı yayınlardan korumaya çalıştığının, ancak hiçbir anne babanın televizyonu tümüyle yasaklamayı düşünmediğinin ortaya çıktığını söyledi. Televizyonun, 20. ve 21. yüzyılın en kolay ulaşılabilir ve en ucuz eğlence aracı olduğunu, anne babaların da televizyonu çocuklarına bu şekilde tanımlamalarının çok doğal olduğunu dile getiren Prof. Dr. Sedat Cereci, her çocuğun gelişim çağında mutlaka bir modele ihtiyacının olduğunu, temel modelin anne baba olduğunu, anne babanın yetersiz olduğu durumlarda çocuğun en yakın modeli örnek alacağını, bunun da çoğunlukla en yakında bulunan televizyon olduğunu belirtti. Cereci, anne babaların çocuklarının televizyon izleme alışkanlıklarını denetleyemedikleri durumlarda, televizyonda görülen etkileyici karakterlerin sıklıkla model olarak alındığının görüldüğünü dile getirdi.
Çok az sayıda anne babanın, çocukları için hangi programların yararlı olduğu konusunda bilgi ve bilinç sahibi olduklarını dile getiren Prof. Dr. Sedat Cereci, anne babaların çoğunlukla, içinde zararlı öğeler bulunmayan ve çocukça unsurlar içeren programları yararlı olarak düşündüklerini, çocukları için de bunları uygun gördüklerini belirtti. Bir çocuğun televizyonda gördüğü her şeyi anlayamayabileceğini söyleyen Prof. Cereci, çocuk televizyon izlerken yanında mutlaka açıklamalarda bulunabilecek bir büyüğün bulunması gerektiğini, büyüklerin, açıklamaların da çocuk eğitiminin bir parçası olduğunu unutmamaları gerektiğini ifade etti.