Karadeniz Bölgesi'nin tek yanık merkezi olan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Merkezinde yaklaşık 70 yıldır vakalara müdahale ediliyor. Yanık Merkezi Sorumlusu Dr. Alper Ceylan, yanıkla karşılaşılması durumunda yapılması gerekenleri anlattı. Yanığın insan vücudunda büyük travmalara yol açtığını söyleyen Ceylan, her insanın hayatı boyunca mutlaka karşılaştığı yanık vakasına ilk müdahalenin önem taşıdığına işaret etti. Ceylan, sıvı yanıklarında elbiselerin bir an önce çıkarılması, alev yanıklarında ise yanan ortamdan uzaklaşılıp oksijenli yere çıkılmasının hayat kurtaracağını belirtti. Elektrik yanıklarının çok tehlikeli olduğunu, öncelikle elektrikle temasın engellenmesi gerektiğini anlatan Ceylan, "Yanan hastanın koşarak kurtulmaya çalışması doğal reflekstir ama bu, hastaya çok ciddi sıkıntı verebilir. Öyle bir durumla karşılaşıldığında hemen yere yatıp ıslak bir çarşafla ya da hastanın kendini yerde döndürerek bu durumdan kurtulması, hayatını kurtaracaktır." diye konuştu.
Yanığa hatalı müdahaleler
Ceylan, merkezlerine çocukların genellikle sıcak su, süt ve çorba dökülmesi gibi sıvı kaynaklı yanık nedeniyle getirildiğini aktararak, şunları kaydetti: "Erişkin yanıklarında daha çok iş kazaları görülüyor. Kış mevsiminde alev yanıklarıyla daha çok karşılaşıyoruz. Yanıkla karşılaşan hastanın ilk yapması gereken, yanığa sebep olan sıvı ya da katı maddenin hızla uzaklaştırılması. Bunun için en ideal ilk yardım, musluk suyunda 15 dakika kadar ağrı geçene kadar yıkanması. Yanlış olan, yıllarca bizim de karşımıza çıkan diş macunu, yumurta akı, zeytinyağı ve yoğurt gibi halk arasında kullanılan bazı maddeler daha sonraki tedavide işimizi zorlaştırmaktadır. Bunlar hem enfeksiyon olasılığını artırıyor hem de diş macunundaki mentol gibi tahriş edici maddeler nedeniyle yanığın daha da derinleşmesine, hastanede kalış sürecinin uzamasına sebebiyet veriyor. Buz, yanık alanının genişlemesine sebebiyet verdiği için en ideali oda ısısındaki suyla yıkamak."
Yanık türü bölgelere göre değişiklik gösteriyor
İl Sağlık Müdürü Muhammet Ali Oruç da Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Merkezinin Türkiye'de faaliyet gösteren 13 yanık merkezinden biri olduğunu söyledi. Merkezin 14 yatak kapasiteli olduğunu aktaran Oruç, yanık polikliniği, izolasyon odası, özel yanık tedavi banyoları, pansuman odası ve ameliyathane bulunan yapısıyla hastaların başka bir yere nakli gerekmeden tedavilerinin sürdürülebildiğinin altını çizdi. Son dönemde Suriye'den de pek çok hastanın tedavi edildiğini dile getiren Oruç, "Yılda ortalama 2 bin 500 hastaya poliklinik hizmeti sunulan merkezimizde ağır yanık vakası olan 400 civarında hastaya da hizmet verilmektedir. Bu hastaların yüzde 30'unu diğer bölgelerden ilimize gelen hastalar oluşturmaktadır." bilgisini aktardı. Merkeze gelen hastalardan elde ettikleri "yanık haritası" hakkında bilgi veren Muhammed Ali Oruç, şunları kaydetti: "Bize gelen hastalara baktığımızda, Doğu Anadolu Bölgesi'nde daha çok ekmek ve tandır yapılırken, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde salça, pekmez, buğday kaynatımı sırasında, batıya doğru gittiğimiz zaman da sanayi daha çok olduğu için sanayi tipi yanıkları görmekteyiz. Kışın soba kullanan daha çok kırsal kesimdeki vatandaşlarımız sobalarının üzerindeki güğümler olsun, yemekler olsun, bunlardan yanabilmekte. Yazın güneş, yaz sonuna doğru anız yanıkları olmak üzere çok çeşitli yanıklar görmekteyiz."