Yönelmek ve ziyaret etmek

Hac kelimesinin kelimede geçen anlamı yönelmek ve ziyaret etmektir. İslam dininde hac, imkanı el veren her Müslüman kişinin, belli bir zaman içerisinde, Kabe, Arafat ve Mina ziyaretlerini yapıp, buralarda bazı dini görevleri yerine getirmek şartı ile yapılan ibadete denmektedir. Hac ibadetini yapmakta iken, çeşitli zaman ve yerlerde icra edilen uygulamalar "menasık" olarak ifade edilir.
Hac ile ilgili ibadet Hz. Adem'e kadar uzansa da, Kuran-ı Kerimde Kabe'nin Hz. İbrahim ve Haz. İsmail tarafından yeniden inşa edilmesi ile Hac suresinde geçen ayetlere göre insanları hac yapmak için Mekke'ye ilk davet eden Hz. İbrahim peygamber olmuştur. O günden bu güne tüm inananlar Kabe'yi ziyarette bulunmaktadır.
Hac ibadeti uygulanması bakımından üçe ayrılmaktadır. Bunlar kıran, ifrad ve temettü şeklindedir. İfrad haccı, umre olmaksızın hac menasikini yapmak sureti ile yapılmaktadır. Temettü haccında umre yapılır. Umreden sonra ihramdan çıkılır, sonra aynı dönem içerisinde tekrar hac yapmak için ihrama girilir ve hac menasiki yapılır. Kıran haccı da ihrama girerken hem hacca hem de umreye niyet edilmelidir. Böyle aynı ihram ile iki ibadet de yerine getirilebilir.
Temettü ile kıran haccı yapan hacı adaylarının şükür kurbanı kesmeleri vacip olurken, ifrad haccında bulunanların bu kurbanlarını kesmeleri gerekmemektedir. Bu hac türlerinden hangisinin yapılmasının daha eftal olduğu hususunda mezheplere göre farklılıklar vardır. Buna sebep olarak peygamber efendimizin (s.a.s) yapmış olduğu hac şeklinin farklılığı gösterilir.
Hac ayları hicri takvime göre esas alınır. Şevval ve zilkade aylarının tümü ile zilhicce ayının ilk 10 günü hac ayları olarak diyanet tarafından belirtilmiştir. Bu aylara hac ayları denmesinin sebebi, hac şartı olan ihrama şevval ayından itibaren girilebilmesi hususu bakımındandır. Bu zaman içerisinde ihrama girilmekle birlikte haccın iki temel rüknünden birisi olmakta olan yalnızca Zilhicce ayının 9. günü öğle vakti ile 10. günü fecr-i sâdık arasında yapılabilmekte olan Arafat vakfesini yapan Müslümanların haccı geçerli olmaktadır. Haccın diğer rüknü ise ziyaret tavafının kurban bayramı günlerinde yapılması gerekir.