Sobadan kaynaklı karbonmonoksit gazından zehirlenme olayları ile ilgili bir açıklama yapan Samsun Tabibler Odası Başkanı Uzman Dr. Cem Şahan, "Bir kentte sobaya bağlı zehirlenmeler kent planlamacıları belediyeler ve sağlık yönetimi tarafından ortak akıl ve planlama ile önlenebilir. Geçen yıllarda da belirttiğimiz gibi ekonomik gelişim gösterdiği, yatırımcı cenneti olduğu yönünde piyasa temelli söylemlerle yönetilen bir şehirde soba zehirlenmeleri ve buna bağlı ölümler sağlık planlamasının neden koruyucu sağlık hizmetleri temelinde gelişmediğinin önemli bir göstergesidir.Her kış birçok ailenin ocağını söndüren soba ve kombiden sızan karbonmonoksit gazlarından zehirlenmelere karşı kamu yönetimi tarafından yapılan 'Uyanık Olun' çağrılarının,bilimsel kentsel planlama, sosyal politika ve koruyucu sağlık hizmetleri açısından kabul edilemez olduğunu düşünüyoruz. Soba zehirlenmeleri önlenebilen bir sorundur" dedi.
EN ÇOK ZEHİRLENME VAROŞ BÖLGELERİNDE
Samsun'da bu konu üzerinde neler yapılabileceği konsunda bilgiler veren Şahan "Öncelik risk bölgeleri ve risk konutlar belirlenmelidir. Odamızın son çalışmasında soba zehirlenmeleri özellikle Samsun'un varoş bölgelerinde sıkça yaşanmaktadır.Bu zehirlenmeler çoğunlukla kömür dağıtımı sonucu sağlanan yerli kömür ile olmaktadır.Kükürt oranı yüksek yerli kömür İl Mahalli Kurulunda Satılmaması tavsiyesi varken Yardım amacıyla düşük kalite kömürün dağıtılması etik değildir.Bu konuda yerel yönetimler farkındalık yaratmak zorundadır. Yerel yönetimler TSE damgası taşımayan soba satışını engellemelidir. Risk bölgesi analizinde belirlenen evlerin soba ve baca kontrolleri yapılmalı, bu Kasım-Mart ayları arası denetime tabii tutulmalıdır.Soba kullanım talimatları konusunda risk bölgelerinde eğitim yapılmalıdır.
Kömür ve odun sobaları üstten yakılmalıdır.Soba kurulurken profesyonellerden yardım istenmedir.Borular bacaya fazla sokulmamalıdır.Verimli yanma için sobalar günlük temizlenmelidir.Baca temizliği ve uygunluğu risk bölgelerinde gözden geçirilmelidir. Baca çatıdan itibaren en az 1 metre yükseklikte olmalıdır. Bacalar 2 ayda bir temizlenmelidir. Bacalar en yakın yüksek binadan veya engelden 6 metre uzakta olmalıdır. Bacalarda mutlaka baca başlığı olmalıdır" diye konuştu.
MUHTARLARA BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR
Her mahalle muhtarlığında kış aylarında özellikle lodosun beklendiği günlerde halkın bilinçlendirilmesi gerektiğini söyleyen Şahan, şöyle konuştu: "Bu konuda farkındalık yaratılmalıdır.Samsun'da kitle iletişim araçlarında eğitim materyalleri ile eğitim programı başlatılmalıdır.Bu konuda ilkyardım çalışması yapılmalıdır. En önemli ve acilen yapılması gereken risk grubu olarak değerlendirilen evlerde,bireylerin bulundukları ortamlarda karbonmonoksit detektörü kullanımı sağlanmalıdır.Bu yerel yönetimler tarafından sağlanabilir.Risk bölgelerindeki yapılarda soba ve şofben gibi araçlarda güvenlik standartları yükseltilmelidir.Karbonmonoksit zehirlenmeleri konularında sağlık çalışanlarına yönelik eğitim programları düzenlenmelidir.Karbonmonoksit zehirlenmeleri konusunda tedavi standardizasyonu ve hastane birlikteliği sağlayıcı çalışmalar sağlık erki tarafından başlatılmalıdır"
Zekeriya FIRAT