ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Aşağıdaki belirtilerden en az dördünün varlığı ile genç erişkinlik döneminde başlayan, devamlı süretle kendini belli eden toplumsal ilişkilerden kopma ve kalabalık ortamlarda kısıtlı bir duygu ifadesinin oldugu bir kişilik sorunudur:

1 - Ailenin bir üyesi gibi davranamama, yakın ilişkiye girmeme ya da girmekten zevk almama, 1-2 kişiden fazla yakın ilişkileri yoktur.

2 - Çoğunlukla tek bir etkinlikle uğraşmayı yeğlerler

3 - Başkalarıyla cinsel deneyim yaşamaya ilgi ya yoktur ya da çok azdır

4 - Genelde aktivitelerden zevk almaz, alsa bile çok az etkinlikten zevk alır

5 - Birinci derece akrabaları haricinde yakın arkadaşlarıya da sırlarını paylaştıkları dostları yoktur

6 - Başkalarının kendilerine yönelttikleri ovgu ya da eleştirilere karşı ilgisiz görünürler

7 - Duygusal olarak soğuk, uzak, monoton bir duygulanım gösterirler. Sıcaklık ve sevecenlik hissi uyandırmazlar.

Bu grup kişiliğinin asal özelliği sosyal ilişkilerden uzaklaşma ve başkaları ile birlikteyken duygu ifadelerindeki kısıtlılığıdır. Kendi başlarına vakit geçirmeyi tercih ederler.

Başkaları ile irtibat gerektirmeyen tek bir uğraş ya da etkinlikle uğraşırlar (bilgisayar, matematik oyunları, astronomi, bulmacalar, yap-boz oyunları, pul koleksiyonu gibi soyut, mekanik işlerle uğraşırlar. Sosyal hayatın gerektirdiği bazı durumlara beklenen uygun karşılıkları veremezler.

*Toplumsal becerilerden uzak, içine kapanık kişiler olarak yaşarlar. Karşılaşmalar esnasında gülümseme, *tokalaşma, başla selamlama gibi davranışlar nadirdir. Üzerlerine gidilip, kışkırtılsalar bile öfke ve *gerginliklerini göstermekte güçlük çekerler. Hayatları amaçsız, rüzgarda sürüklenen bir yaprak gibi *görünebilir. Genellikle evlenmezler. Ailelerine bağımlı olarak hayatlarını sürüdürebilirler. Yoğun stres *altında çok kısa süre ile psikotik bir dönem yaşayabilirler.

Görülme oranı:
Genel nüfusun % 0.5-7 `sinde bulunmaktadır. Erkeklerde kadınlara oranla daha çok görülmektedir.

Rahatsızlığın oluşma sebepleri:
Erken çocukluk döneminde soğuk, ihmalkar, tatmin edici olmayan ilişkiler yaşayan çocuklarda ileri dönemlerde ilişki ve kişiler arası bağlantıların önemli ya da gerekli olmadığı şeklinde bir düşünce tarzı gelişimi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.

Eşlik edebilen psikiyatrik bozukluklar:
*Major depresyon
*Distimi
*Sosyal fobi
*Agorafobi
*Kişilik bozuklukları (sizotipal, paranoid, çekingen k.b. ile)
*Çocukluk çağında görünümü:Yalnız başınalık, benzer yaştakilerle arkadaslığında bozukluk, derslerinde düşüklük ile belirebilir.

Tedavi:
Kişilerin kendileri nadiren başvurmaktadırlar. Genellikle yakınları tarafından tedaviye getirmektedirler. Bireysel terapi yanında grup terapilerinden de yararlanabilirler.