Süttozu hile maddesi değildir

AB'liği ile yapılan Gümrük Birliği Anlaşması gereği 1996 yılından bu yana AB'ye süttozu için tarife kontenjanı açılıyor. Aynı kapsamda sanayicilerin ihtiyaçları dikkate alınarak, Ekim ayında, ülke ayrımı yapmaksızın, sıfır (0) gümrük vergisi ile ithalat yapmak üzere 2500 ton süttozu, 2000 ton tereyağı ithalatı için tarife kontenjanı açılmasından sonra, "melaminli süttozu ithal edilecek" yönünde yanlış değerlendirmelerin yapıldığına işaret eden Ankara Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atila Yetişemiyen, "İki yıl önce Çin'de yaşanan melaminli süttozunun ölümlere neden olması olayından sonra, başta ABD, AB ülkeleri olmak üzere ithalatçı ülkeler ithalatı durdurup gerekli önlemlerini almıştır. Bugün Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın laboratuvarları, bu konuda gerekli testleri yapacak durumdadır. Dolayısıyla bu bağlamda süttozu ithalatında bir risk olması söz konusu olamaz" dedi. Süttozunun "doğal sıvı sütün sadece kurutma teknikleri ile toz haline getirilmiş biçimi" olduğunu, üretim sırasında hiç bir katkı maddesinin kullanılmasının söz konusu olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Yetişemiyen, yaptığı açıklamada, "melamin" söylentilerinin, halkta son derece değerli ve önemli bir besin maddesi olan süttozuna karşı şüphe uyandırdığına dikkat çekti. Zaman zaman medyada konunun dışındaki uzmanların, süttozu sanki bir hile vasıtası imiş gibi "UHT süte, yoğurda ve peynire süttozu katıyorlar" şeklinde beyanlarının olduğuna işaret eden Prof. Dr. Yetişemiyen, UHT sütte kesinlikle süttozu kullanılmadığını, ancak, yoğurt ve dondurmada üretim prosesinin gereği olarak, kurumaddeyi artırmak, kıvamı iyileştirmek, proteince zenginleştirmek amacıyla süttozu kullanmanın zorunlu olduğunu, bunun kesinlikle gıda mevzuatı, sağlık ve beslenme açısından sakıncalı olmadığını vurguladı.
Çiğ süt arzının bol olduğu dönemlerde, fazla süt süttozuna dönüştürülerek, üretimin az olduğu dönemlerde kullanıldığını veya sütün bol olduğu bölgelerde fazla üretilen sütün süttozuna dönüştürülerek sütün az olduğu bölgelere gönderildiğini anlatan Prof. Dr. Yetişemiyen, Danimarka, Hollanda, Almanya gibi ülkelerin süttozuna dönüştürdükleri sütü, sütün az olduğu Afrika ülkelerine, Güneydoğu Asya ülkeleri'ne ihraç ettiğini, buradaki fabrikalarda da süttozunun rekonstitüsyon/rekombinasyon işlemleriyle içme sütü, peynir, yoğurt gibi süt ürünlerine dönüştürülerek, oradaki insanların beslenmesine katkıda bulunulduğunu kaydetti. Yaklaşık 9 kilogram (Kg) sütten 1 Kg süttozu elde edildiğini belirten Prof. Dr. Atila Yetişemiyen, şu bilgiyi verdi: "Süttozunun süte dönüşümünde kesinlikle protein, mineral madde kaybı olmuyor. Sadece C ve bazı B grubu vitaminlerinde kurutma tekniğine bağlı olarak yüzde 5 ile yüzde 20-30 arasında kayıp olabiliyor. Ancak genel beslenme bilgisine göre süt ürünleri, zaten meyve ve sebzeler dururken vitamin kaynağı olarak gösterilmez. Kaliteli çiğ sütlerin doğru bir proses ve kurutma yöntemi ile süttozuna dönüştürülmesi halinde, bu ürün uygun saklama koşullarında birkaç yıl besin değerini kaybetmeden saklanabiliyor. Süttozu, içme suyu kalitesindeki su ile uygun oranda çözündürüldüğünde en az pastörize içme sütü niteliğinde kaliteli süt elde edilebiliyor. Her süt ürünü gibi süttozu bir süt ürünüdür ve hiç bir katkı maddesi içermez. İhtiyaç duyulduğunda tekrar süte dönüştürülebilir (rekonstitüte süt) ve süt ürünlerine (rekombine ürün) işlenebilir. Bu nedenle bazen medyada yanlış olarak yer aldığı gibi, süttozu kesinlikle bir katkı maddesi değildir. Süte birebir eştir. Hatta, kaliteli bir sütten elde edilmişse, mikrobiyolojik açıdan daha güvenilir haldedir. UHT sütlere hiçbir nedenle süttozu katılmamaktadır. Bu sütlerin 3-4 ay dayanmaları yalnızca, sterilizasyon yoluyla sütün içinde bakteri ve enzimlerin kalmaması nedeni iledir." Yoğurt ve dondurma üretiminde süttozu kullanımının "doğal ve zorunlu" olduğunu, başka alternatifi bulunmadığını kaydeden Prof. Dr. Atila Yetişemiyen, "Süttozu bazen de beyaz peynir üretiminde protein oranını arttırmak için kullanılabilir. Sütün kurumaddesi yüzde 12-12,5 düzeyindedir. Yoğurt yapımında kurumaddeyi yüzde 16-18 seviyesine getirmek için, aradaki yüzde 5-6'lık kısım kısmen evaporasyonla (sütün içindeki suyun buhar olarak uzaklaştırılması), kısmen de yüzde 2-4 oranında süttozu ilavesiyle kapatılır. Dondurma üretiminde ise mutlaka süttozu kullanılır, dondurma miksinin önemli harç maddelerinden biri süttozudur" dedi.