Türkiye Emeklilik Sisteminde Önemli Değişikliklere Hazırlanıyor Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ve Kıdem Tazminatı Güvence

Türkiye'de emeklilik sistemi önemli bir dönüşüme hazırlanıyor. 2024-2026 dönemini kapsayan üç yıllık Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde, otomatik katılım sistemi (OKS) yerine Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) kurulması hedefleniyor. İşte bu değişikliklerin iş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku açısından ayrıntılı açıklamaları ve yorumları:

Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ve Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES)

OKS, 2017 yılında başlayarak tüm çalışanların maaşlarından yüzde 3 kesilerek Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) aktarılmıştı. TES ise OKS'yi ikinci basamak bir emeklilik sistemi haline getirerek, emeklilik gelirlerini artırmayı ve hane halkı tasarruflarını teşvik etmeyi amaçlıyor. Yasal düzenlemeler 2024 yılının dördüncü çeyreğinde çıkarılacak ve TES resmi olarak başlayacak.

Kıdem Tazminatı: İşçi Haklarının Güvence Altına Alınması

TES'e geçiş sürecinde, tüm çalışanların kıdem tazminatına tabi geçmiş dönemlerdeki hakları korunacak. Karma TES'de, kıdem tazminatı işçi brüt ücretinin yüzde 5,33'ü ve işveren katkısı olarak yüzde 3 olmak üzere toplamda yüzde 8,33 olarak planlandı. İşveren katkısı bireysel fon hesabında toplanacak. Çalışan istifa ettiğinde, karma TES'de yüzde 3'lük kıdem hakkı saklı kalacak. Bu, mevcut durumda tüm kıdem tazminatının kaybedilmesini önleyecek.

İş Değişikliği Durumunda

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, iş değişiklikleri durumunda çalışanların haklarını koruma konusunda önemli bir adım atmaktadır. İşçi, haklı fesih sebebi dışında işten çıkarılırsa, son firmadaki çalışma süresi için oluşan işveren katkı payı ve devlet katkısının bir kısmı bireysel fon hesabında korunacak, bir kısmı TES sigorta hesabına aktarılacak.

Katkı Oranları ve Esneklik

TES, katkı oranları açısından esnek bir yapı sunmaktadır. Katılımcılar, aylık kazançlarına göre katkılarını belirleyebilirler. Bu, çalışanların tasarruf yapma kapasitelerine göre katkılarını artırma veya azaltma özgürlüğüne sahip olmalarını sağlar.

Sosyal Güvenlik Hukuku: İkinci Basamak ve Birinci Basamak Ayrımı

TES, ikinci basamak bir emeklilik sistemi olarak tasarlanmıştır. Bu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamındaki birinci sütun emeklilik sisteminden ayrışmayı gösterir. İşçiler, hem SGK'dan emekli aylığını alabilecekler hem de TES kapsamında ikinci bir emekli aylığını elde edebileceklerdir.

Gelecek İçin Plan

Bu değişiklikler, iş hukuku perspektifinden bakıldığında, işçilerin ve işverenlerin gelecekteki emeklilik dönemlerini daha sağlam bir finansal temele oturtmalarını hedeflemektedir. Ayrıca, tasarruf yapma kültürünü teşvik ederek, bireylerin emeklilik döneminde daha rahat bir yaşam sürmelerine olanak tanır.

Emeklilik Dönemi Sona Erdiğinde

TES, emeklilik dönemi sona erdiğinde veya çalışanın ölümü durumunda tamamen çıkış yapılmasını öngörmektedir. Bu, çalışanların emeklilik sonrası mali durumlarını daha iyi planlayabilmelerine olanak tanır. İş hukuku perspektifinden bakıldığında, çalışanlar emekliliklerini aldıktan sonra emeklilik maaşlarını almaya devam edeceklerdir.

Türkiye'de Emeklilik Sistemi ve Çalışanları Etkileyen Değişiklikler

Bu değişiklikler iş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Hem işçiler hem de işverenler için daha fazla finansal güvence ve gelecek planlaması fırsatı sunar. Türkiye'nin ekonomik dönüşümünün bir parçası olarak bu tür reformların daha da yaygınlaşabileceği bir dönemin başlangıcını işaret edebilir. İş hukuku perspektifinden bakıldığında, bu değişikliklerin işçi haklarını daha fazla koruma altına aldığını ve gelecekteki emeklilik dönemlerini daha sürdürülebilir hale getirdiğini söyleyebiliriz.

Sonuç

Türkiye'de emeklilik sistemindeki bu önemli değişiklikler hem iş hukuku hem de sosyal güvenlik hukuku açısından dikkatle incelenmelidir. Bu, çalışanlar ve işverenler için daha fazla finansal güvence ve gelecek planlaması fırsatı sunar. Ayrıca, Türkiye'nin ekonomik dönüşümünün bir parçası olarak bu tür reformların daha da yaygınlaşabileceği bir dönemin başlangıcını işaret edebilir. İş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku alanında çalışanlar için önemli bir adım olacaktır.

KAYNAK