Utangaçlık bir hastalık mı?

Türkiye ve dünyada farklı oranlara görülen Sosyal Fobi (Utangaçlık Hastalığı) sosyal ortamlarda ve kişisel performans gerektiren durumlarda, başarısız olacağı, aşağılanacağı ve utanılacak şekilde davranacağına ilişkin, kişinin aşırı ve sürekli korku duyması olarak tanımlanıyor.

GENETİK BİR FAKTÖR
Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi (BRSHH) Başhekimi Doç. Dr. Erhan Kurt, “Sosyal Fobik kişi kalabalık ortamlara girmekten kaçınmakta, girmemekte, eğer girerse huzursuz olmaktadır. Eğer kaçma ve kaçınma davranışı iş-özel-sosyal yaşamı olumsuz etkiliyorsa sosyal fobi teşhisi konulmaktadır” dedi.Farklı toplumlarda yaygınlığının yüzde 5-15 civarında bulunduğunu ifade eden Kurt, “Sosyal Fobi aynı aile içinde ve ikizlerde daha sık görülmektedir. Bu nokta da genetik, biyolojik nedenlere çevresel (toplum-aile tutumları, eğitim) etkenlerin eklenmesiyle oluştuğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.

“NE KADAR USLU ÇOCUK” FOBİK YAPIYOR

Araştırmaların hastalığın Türkiye ve dünyada farklı oranlarda görüldüğünü gösterdiğini de hatırlatan Kurt, şöyle devam etti:
“Çünkü bazı toplumlarda utangaçlık ve çekingenlik desteklenen ve tasvip edilen bir durumdur. Ülkemizde 'ne kadar uslu çocuk', 'ne kadar ağırbaşlı genç', 'ne terbiyeli hiç sesi çıkmıyor' cümleleri hepimizin kulağına çalınmıştır. Ülkemizin batı ve doğu coğrafyasında farklı tutumlar olduğu gibi Dünyanın bize göre doğu ve batısında da farklı tutumlar ve gelenekler Sosyal Fobi oluşumuna zemin hazırlamakta veya önleyici olmaktadır. Örneğin Japonya'da normal kabul edilen bir davranış ABD'de Sosyal Fobik bir davranış yani hastalık olarak kabul edilebilmektedir.”
Belirtilerinin ergenlik döneminde (15-25 yaş) başladığını, hastaların genellikle hep böyle bir insan olduklarını dile getirdiklerini aktaran Kurt, “Tedavi başvurusu sorun başlangıcından ortalama 10 yıl sonra olmaktadır. Bunun önemli bir nedeni bu durumun bir hastalık ve tedavi edilebilir bir durum olarak bilinmeyişi olabilir” dedi.

KİŞİLİK ÖZELLİĞİ DEĞİL, HASTALIK

“Tedavinin en önemli ayağı bu durumun bir 'huy' ya da kişilik özelliği değil hastalık olduğunun kavranmasıdır” diyen Kurt, “Günümüzde pek çok ilaç sosyal fobi tedavisinde kullanılmaktadır ve başarılarını ispat etmişlerdir. En etkili terapi yöntemi diğer kaygı bozukluklarında olduğu gibi Bilişsel Davranışçı Terapidir. Bunun bir parçası olarak Sosyal Beceri Eğitimi uygulanması gereken yöntemdir” diye konuştu.