Yabancı sözcüklere karşılık bulma derdi

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, kitle iletişim araçlarının yabancı sözcüğün Türkçe karşılığını kullanması durumunda vatandaşın da kullanacağını belirerek, en önemli görevin yazılı ve görsel basına düştüğü üzerinde duruyor.
Anadolu Ajansı (AA) Konferans Salonu'nda, "Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu"nun tanıtım toplantısında Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, burdaki konuşmasında, basın yayın kuruluşlarındaki çalışanlar için hazırlanan kılavuzunun ilk toplu dağıtımının AA'da yapıldığını ifade ederek, kitapçıkta, basında en fazla kullanılan "bin 947 yabancı sözcüğün" Türkçe karşılığının sunulduğunu söyledi.
Eğitim kurumlarının yanı sıra kitle iletişim araçlarının dilin gelişmesi veya bozulmasına yol açacak etkiye sahip olduğunu, basında Türkçenin doğru, güzel ve kurallara uygun kullanımının, dilin kamuoyundaki kullanımını da etkilediğini vurgulayan Akalın, "İletişimin merkezinde dil vardır. Basın kuruluşları haberlerini dil yoluyla ulaştırılıyor. Dilin olmadığı yerde, ne bugünkü teknoloji olabilir ne de böyle bir iletişim sağlanabilirdi" dedi.

SANAL ORTAMIN EN GENİŞ SÖZLÜĞÜ

Prof. Dr. Akalın, TDK'nın sanal ortamdaki en geniş sözlüğünde 115 bin kelime olduğunu, 165 bine ulaşan terim zenginliği bulunduğunu ve TDK'nın sanal ortamdaki tüm sözlüklerinde toplam 526 bin söz varlığı sunduğunu dile getirerek, bunun günlük ve yayın dilinde yeterince kullanılmadığını anlattı.
Türkçedeki 115 bin sözcüğün yüzde 20'sinin yabancı kelimelerden oluştuğuna dikkat çeken Akalın, Türkçede birçok karşılığı olan sözcüğün yabancısının kullanılmasının hem Türkçe kelimelerin unutulmasına hem sözcükler arasındaki ince anlam farklılıklarının yok olmasına hem de dilin kısırlaşmasına yol açtığını bildirdi.

TÜRKÇE KARŞILIKLARI BULUNUR

Akalın, son 75 yılda, halkın yüzyıllardır konuştuğu yabancı sözcüklerin değiştirildiğini ve bunların Türkçesinin artık dile yerleştiğini kaydederek, "Yüzyıllardır kullanılan yabancı sözcüklere Türkçe karşılık bulunup, yaygınlaştırılıyorsa, 3-5 yıl önce kullanılmaya başlanmış bir söze neden karşılık bulup, kullanmayalım" dedi.
"Mortgage" yerine "Tutsat", "First Lady" yerine "Başbayan" sözcüklerinin bulunduğunu, "Başbayan" kelimesinin bir ay içinde 59 bin defa kullanıldığını anlatan Akalın, "Kitle iletişim araçları yabancı sözcüğün Türkçe karşılığını kullanırsa, vatandaş da kullanır. Bu kılavuzu çıkarttık ama eğer, siz kullanırsanız yaygınlaşacak. Yoksa sadece basılı olarak kalır. Bunun için en önemli görev size düşüyor" diye konuştu. (AA)