Yeni Zam Yağmuru Bekleniyor

Hükümetin mali disiplin gerekçesiyle uygulamaya başladığı ekonomik tedbirlerin, akaryakıt zammı ve kamuda bazı harcamaların kısılmasıyla sınırlı olmadığı ortaya çıktı. Ekonomi bürokratları tam 37 maddelik bir "kemer sıkma planı" hazırladı. Hükümet ise bu plan dahilinde uygun gördüğünü hayata geçiriyor. Bürokratlar ayrıca bu 37 maddenin 2011 yılının sonuna kadar toplam 57 milyar liralık getirisi olacağını da hesapladı.

2010'DA KEMER DAHA DA SIKILACAK
2010 yılı bütçe çalışmalarının başlamasıyla birlikte, ekonomi bürokrasisi de mali disiplinin yeniden sağlanmasına dönük bir "kemer sıkma planı" taslağı hazırlığına girişti. Çalışmaları iki ay önceden başlanan paket, tamamlanmasıyla birlikte ekonomi bakanlarına sunuldu. Ekonomi bakanları da, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'dan gelen istek ve eleştirileri de dikkate alarak bazı uygulamaları vakit geçirmeden uygulamaya sokmaya başladı. Tamamı 37 maddeyi bulan "kemer sıkma planı"nın şimdilik yedi maddesi yürürlükte.

ŞİMDİLİK YEDİ MADDE YÜRÜRLÜKTE
Hükümet şu ana kadar listeden "akaryakıttaki Ötv'nin artırılması, pasaport ve ehliyet başta olmak üzere değerli kağıt bedellerinin yüzde 50 artırılması, cep telefonların alınan Ötv'nin asgari 40 TL olarak uygulanması, ilaçta yüzde 22 bandının 15'e çekilmesi ve aile hekimliği uygulamasının 33 ille sınırlanması"nı içeren düzenlemeleri hayata geçirildi. Bürokratların yaptığı hesaba göre planın bu yıl için öngördüğü gelir büyüklüğü 15 milyar 888 milyon lira.
Plandaki bir takım önlemler ise hiç uygulanmadan rafa kalkarken, bazı tedbirlerin ise halen uygulama şansı bulunuyor. Yine bazı düzenlemelerin ise ancak birinci ayağı gerçekleşmiş görünüyor. Örneğin; bürokrasinin hazırladığı listede, sigarada seyyanen paket başına 1 TL ek vergi konulması öngörülmüştü. Bu rakamın 50 kuruşluk kısmı uygulandı. Bu durum da bundan sonra atılacak adımlar arasında sigaraya yeni bir ek vergi getirilmesinin de muhtemel olduğunu gösteriyor.

YENİ ZAMLAR DA GELECEK
Listede yer alan ancak henüz yaşama geçirilmeyen düzenlemeler arasında ise hem yeni zamlar hem de kamu harcama kalemlerinden yeni kısıtlamalar var. Mesela Emlak Vergisi ve hususi araçlardaki Motorlu Taşıtlar Vergisi'yle (MTV) ilgili fazladan 1 taksit daha tahsil edilmesi düşünülüyor. Geçen hafta sonu ekonomi yönetiminin bu alanlardaki tedbirlerin üzerinde çalıştığı belirtilmişti. Bunun yanı sıra ilaç katılım paylarının artırılması, sağlık personeline aktarılan döner sermayelerin azaltılması gibi birçok tasarruf düzenlemesi de önümüzdeki günlerde gündeme gelebilir. Listede çoğu bütçe ödeneğinin de belli oranlarda kısılması planlanıyor. Taşıt alımlarının durdurulması gibi kalemlerin bulunduğu bu bölümün de aşamalı olarak yaşama geçirilmesinin mümkün olduğuna dikkat çekiliyor.

Önlemlerle ilgili taslak çalışmada, memur ve emeklilere yılın ikinci yarısında hedef enflasyona uyumlu zam verilmesi, işçilerin bir ikramiyesinin kesilmesi öngörülmüştü. Ancak söz konusu düzenlemeler uygulanmadı. Bedelli askerlikle ilgili önlem teklifine de Milli Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay'ın soğuk baktığı biliniyor. Listede özürlülere verilen desteklerin de sınırlandırılması öngörülüyor. Ancak bu düzenlemeye de hükümetin sıcak yaklaşmadığı kaydediliyor.