İŞTE YAŞANAN SEL RAPORU

08.08.2013 tarih gece saat 23.00 dolaylarında Atakum'da yağmaya başlayan kuvvetli yağış 09.08.20133 sabahı 06.00-07.00'lerine kadar aralıklı olarak kuvvetli bir biçimde yağdığı bu yağış miktarının Meteoroloji verilerine göre m2'ye 205 kg olarak hesaplandığı, bu miktarın şimdiye kadar yağan yağmurların en büyüğü olduğu, 2012 yılı Ağustosunda yağan yağmurun iki misli büyüklüğe vardığı görülmüştür.
Bu büyük yağmur Atakum'u önemli ölçüde etkilemiştir.
ETKİLENEN BÖLGELER VE ETKİLENME BİÇİMLERİ
1-Çok uzun zamandan beri gündeme getirdiğimiz Atakum'daki kanalizasyon sisteminin geriye basması bu kez deniz seviyesine yakın bölgeler hatta daha üst bölgeler dahi parsel bacalarından, rögarlardan zemin kat ve bodrum kat tuvaletlerinden basınçlı bir şekilde geriye basmıştır.Bu durum özellikle bodrum katlarda yoğun ve yaygın su baskınları biçiminde etkili olmuştur.
Kanalizasyon Sisteminin Çözüm Önerisi
1-Kanalizasyon sisteminin özellikle ana kolektörlerin geçmişten beri gelen sel olaylarından kaynaklı mil birikimi ile kesitlerinin daralıp daralmadığının tespit edilmesi ve temizlenmesi
2-Bölgede yüzeysel suların kanalizasyona girmesini engelleme noktasında karar üretilip muhataplarına tebliğ edilmesi
3-Teknik bir kural oluşturularak bu anlamda hem problem tespiti hem kontrolü noktasında çalışma yapılması
4-Terfi merkezinden ana kolektörlere dolan suların terfi edilmesinde sıkıntı olduğu görülmektedir.O nedenle terfi merkezinin deniz seviyesinde bir emniyet kapağı ile sel durumunda açılıp doğrudan denize verilmesinin sağlanması, sisteme su girinceye kadar geçici bir önlem olarak düşünülmelidir.
Atakum'da Sel Nedeniyle Etkilenen Bölgeler, Etkilenme Nedenleri ve Çözüm Önerileri
A-Kilyos Deresi(Balaç Deresi)Balaç'ın Doğu Cephesi
Balaç'ın hemen kuzey ve kuzeydoğu bölgesindeki büyük çanağa yağan şiddetli yağmurlar eğimli araziden hızlı bir şekilde Şehit Gökhan Çavuş Caddesinde yoğunlaşmaktadır.Bu caddenin bulunduğu güzergah arazinin doğal deren yatağının bulunduğu yerdir.Şehit Gökhan Çavuş Caddesinin üst bölgelerinden başlayan büz, 178.Sokak takiben 133-107.Sokaktan baks şeklinde denize ulaşıyor ise de bu büz ve bakslar sözü geçen bu büyük çanağın suyunu almaya asla yeterli olmadığı büz ve bakslara giremeyen büyük suyun sel biçiminde cadde ve sokaklardan akarak 181.Sokakta, 165 nolu sokakta, 165 nolu sokaktan raylı sisteme geçerek 160-161-162.sokak üzerindeki bodrum katları bastığı, ayrıca Kilyos Deresinden gelen selin bir kısmının Mustafa Kemal Bulvarına geldiği bu bulvara Cağaloğlu'nun güneyinden bulvar yönünden gelen diğer yüzeysel suların raylı sistem duvarlarının da yönlendirmesiyle Mustafa Kemal Bulvarında büyük su kütlelerine dönüştüğü görülmüştür. Bu durum Mimar Sinan Mahallesinin alt bölgelerini yani 135, 134, 127 gibi Sokaklardaki bodrum ve zemin katların su baskınına uğramasına neden olmuştur.
Kilyos Çayının büyük bir çanaktan kaynaklanan yağmur suyunu almış olması her zaman önemli bir tehdittir.
Bu Önemli Tehdidi Ortadan Kaldırma Adına Çözüm Önerileri;
1.Öncelikle ve çok ivedilikle Mustafa Kemal Bulvarı'nın açık yada yeteri kesitte kapalı kanalla 110. Sokaktan denize ulaştırılması gerekmektedir.
2.Şehit Gökhan Çavuş Caddesinin Alparslan Bulvarı ile kesiştiği noktada Cağaloğlu Caddesine kadar olan kısmı ivedilikle yeterli kesitte açık beton kanal biçiminde düzenlenmelidir. Kanalın 30 m. enkesitli bu caddenin her iki tarafında ulaşım için yollar ayrılmalı. Ancak bu caddeye açılan bütün sokaklardan gelen suyun kanala girmesi sağlanacak şekilde planlanmalıdır.
3.Şehit Caddesi ile Cağaloğlu Caddesinin kesiştiği noktada ve Şehit Gökhan Caddesi üzerinde kalmak kaydıyla çevreden gelen her türlü terasubatı tutacak, eksvatörle başaltılabilecek konumda büyük bir çökertme havuzu öngörülecek ayrıca Şehit Gökhan ve Alparslan Bulvarı'nın birleştiği kavşağın güney tarafında yine terasubatların birikeceği çökertme havuzu düşünülmelidir ve bu noktadan Alparslan Caddesine sel suyu gitmesini önleyecek tedbir alınmalıdır. Şehit Gökhan Çavuş Caddesinden gelen açık kanalın Cağaloğlu Caddesinden sonra 178, 180, 141 ,133 ve 107. Sokakları boyunca döşeli baks ve büzler geçtikleri bölgelerdeki yüzeysel suları almaya yönelik muhafaza edilmelidir. Şehit Gökhan Caddesinde ayrı bir hat oluşturularak Kültür Sanat Merkezinin bahçesinde kapalı ve yeteri kesitti 181, 133 ve 107 nolu sokakların bulunduğu güzergahtan denize ulaştırılması çok ivedi olarak sağlanmalıdır.
4. 160,161,162. Sokakların denize ulaşan su kanalının yeteri kesitte değerlendirilmesi
5.152-105. Sokaklardan geçen mevcut büz ve baksların raylı sistemin üst bölgesinde 165, 167,168. Sokakların olduğu bölgelerden gelen yüzeysel suları alabilecek şekilde yeniden düzenlendirilmesi
B) Balaç'ın batı çanağının suları mevcutta bulunan 853-77-26-17. Sokaklardan geçen büz ve bakslarla alınmaktadır. Sivil Savunma'nın bulunduğu yerlerden suyun bir kısmı Barış Bulvarına Kuru Zeytin Deresine aktarılacağından teorik olarak yeterli gibi görünmektedir. Ancak bu kesitinde daha büyük yağmurlarda yetmeyeceği hesaba katılarak, sözü edilen havzadan su kanalına girmeyip kaçan suların su kanalı ağzının alt bölgelerinde oluşan yüzeysel suların Alparslan Caddesine yönlendirilerek mevcut büzlerden veya yüzeyden çevre cadde ve sokaklara sapmasını önleyerek doğrudan denize ulaşması sağlanmalıdır. Bunun içinde Türkiş kavşağında 101 nolu sokakta acilen yeteri kesitte kapalı baksla denize ulaşım sağlanmalıdır. Mevcut kanalın su alma ağzının 861,.. Sokakların kesiştiği noktaya bir çökertme havuzu eklenerek bu noktaya alınmalıdır.
Cumhuriyet Mahallesinin alt düzlük bölgesindeki suların tahliyesi için varolan karayolu kanalı yeterli olmamaktadır. Bu bölgede biriken büyük suların 15. sokaktan denize yeteri kesitte kapalı baks ile denize ulaştırılması sağlanmalıdır.
C)Atakent Bölgesi
Atakent Bölgesinde özellikle Yeni Mahallenin Gaffar Okkna ve Vatan Caddesi arasındaki büyük havzada biriken sel sularının denize ulaştıracak yeteri kesitte kanallar olmadığından bu bölge en çok etkilenen bölgemiz olmuştur.
Gaffar Okkan Caddesi çok uzun ve meyilli bir caddedir. Denize dik olarak güney, kuzey yönünde konumlanmıştır. Özellikle eğimli araziden bu caddeye gelen sular enine konulmuş küçük ızgaraları atlayarak hızlı bir şekilde raylı sistemin çevresine doğru akmıştır.
Gaffar Okkan'ın alt bölgelerindeki yüzeysel su için döşenmiş olan büz bu suları almamıştır ve sel suları raylı sistemin alt bölgelerini önemli ölçüde etkilemiştir. Gaffar Okkan Caddesinin yükünü azaltma adına Gaffar Okkan ve 3393 nolu sokağın kesiştiği bölgeden Gaffar Okkan'ın doğusunda bulunan yeşil alandan da yararlanarak bir büyük çökertme havuzunu oluşturup buradan 40-50 m.'lik kapalı baks veya büzle Afanlı Deresine ulaşan doğal dere yatağına bırakılmalıdır. Ayrıca Gaffar Okkan'ın üzerinde derin eksantörle boşaltılabilecek büyük ızgaralı terasubat tutucu çökertme çukurları muhakkak yapılmalıdır. Özellikle terasubat gelen eğimli yollarda küçük ızgaralar hiçbir işlem görmemektedir. Gaffar Okkan Caddesi ile Vatan caddesi arasında Cağaloğlu Caddesinin üst bölgesindeki (çanak biçiminde havzanın) sel sularını almak için Yanbey Deresi boyunca imar planında Enes Caddesi olarak öngörülmüş ki bu cadde yağmur sularının doğal yatağı olacak biçimde korumamıştır. Yerleşim bölgele de dikkate alınarak açık kanal (iki tarafı yol) biçiminde yapılmalıdır. Cağaloğlu Caddesinin hemen üstünde ve bu kanalın içinde kalmak üzere derin bir çökertme havuzu düşünülmelidir. Enes Caddesi boyunca mümkün olabilen yerlerde açık kanal İstiklal Caddesinden itibaren yeteri kesitte kapalı kanalla plan üzerinde işaretlendiği biçimde denize ulaştırılması gerekmektedir. Bu kanal hiç vakit kaybetmeden deniz tarafından başlayarak imar edilmelidir. 3078-3049 nolu Sokaklarda bölgenin yüzeysel suları almak adına yeteri kesitte baksla denize ulaşılmalıdır.
Vatan Caddesi üzerinde Demirkent ve bölgedeki yamaçlardan gelen sular Cağaloğlu Caddesinde istila etmektedir. Bu suların Vatan Caddesi üzerinden 3057 nolu Sokakta mevcut fi 2x1400'lük hatlardan denize ulaştırılması sağlanacak biçimde Vatan Caddesi ve çevresi yeniden ele alınmalıdır. Vatan Caddesi üzerinden gelen suların raylı sisteme, 3163 nolu Sokağa girmesini önleyecek tedbirler alınmalıdır. Ayrıca Vatan Caddesinde raylı sistemin hemen üstünde büyük ızgaralı çökertme havuzu öngörülmelidir.
D) Nişantaşı Caddesi ve Şehit Ünal Caddesi bölgelerinde her ne kadar çok büyük sorunlar oluşmamışsa da bu bölgede de olumsuzluklar yaşanabileceği dikkate alınarak yağmur suyu sistemi gözden geçirilmelidir.
SONUÇ: 2012 yılında yağan büyük yağmur sonrası Kuru Zeytin Deresinde yapılan çalışmalar henüz bitmemiş olmasına rağmen, etki alanındaki bölgeyi korumuştur.
Yine Afanlı Deresinde yapılan çalışmalarda burada herhangi bir sorun yaşanmasını önlemiştir. Ancak Değirmen derenin yapılmasına rağmen taşması tekrar irdelenmeli buna göre yeniden önlem alınmalıdır. Bu raporda yazıya döktüğümüz önerilerimizin gerçekleştirilmesi halinde sel ile ilgili herhangi bir sorun yaşanmayacağını düşünmekteyim. Atakum'da böyle bir alt yapıyı hak ediyor. Önceliğine ve ivediliğine belirttiğim hususlarda çok hızlı kararlar alınarak işe başlanması bundan sonra oluşabilecek felaketleri önleyecektir. Bu rapor gözlem ve deneyimlerimize, mahallinde yaptığımız araştırmalara, bölgeyi iyi bilen çalışma arkadaşlarımızla kolektif değerlendirmelerimize dayalı olarak hazırlanmıştır.
Bilgi ve gereği için ilgililere sunulur.