Paratoner Nedir? Nasıl çalışır? Çeşitleri Nelerdir?

Paratoner’in kelime anlamı, kökeni fransızca bir kelime olup yıldırımsavar veya yıldırımkırandır olarak da bilinir. Bulutların birbirlerine sürtünmesiyle oluşan elektrik yüklerini belirlenen bölgelere aktarmak amacıyla kullanılan iletken metal çubuklardır. Yıldırımdan korunmak için binaların çatı köşelerine yada asansör kulelerin üstlerine, binanın en yüksek noktalarına konur.

Paratoner Çeşitleri ve Nasıl Çalıştıkları

Aktif Paratoner; Metal bir başlıktan oluşur, içinde bobin benzeri bir ateşleme ünitesi vardır. Rüzgarlı ve havalarda oluşan sallantıdan dolayı bobin ateşleme yapar üzerindeki havayı deler dolayısıyla paratoner çalışır ve yıldırımın üzerine düşmesi için bir alan oluşturur. Yıldırıma davetiye çıkaran bu havanın delinmesi yıldırımı yakalamaya yarar.

Pasif Paratoner;
- Faraday Kafesi: Kafes biçiminde (kare veya dikdörtgen olabilir) genellikle 20mx20m kafes olacak şekildedir. Metal sivri yakalama uçları, çatı iletkenleri, iniş iletkenleri ve topraklama bileşenleri ile oluşturulan bir korunma sistemidir. Bu yöntem, binaların en yüksek noktalarından en alçak noktalarına kadar metalik şeritlerle kafes şeklinde bir görüntü oluşturur. Genellikle gaz dolum tesisleri, okullar, petrol istasyonları, askeri cephaneliklerde 5m*5m kafes şeklinde uygulanır. Koruma seviyesi en üst düzeydir.
- Franklin Çubuğu: 2 metre uzunluğunda sivri uçlu çubuklar ile akım doğrudan toprağa iletilecek şekilde bir iletkenle bağlanır ve yıldırım darbesi toprağa geçer.

Paratonerler, yıldırım darbelerinin oluşumunu hızlandıran etkenlerin bulunduğu alanlarda kullanılır. Bu etkenler arasında sivri metal uçlar, yüksek bayrak direkleri, cami minareleri, kuleler, çok yüksek binalar, yüksek gerilim tesisleri ve daha fazlası yer alır.

Son olarak topraklama bağlantılarından bahsedersek, toprağın içine çakılan veya gömülen iletkeniler ile topraklaması sağlanır. Topraklama geçiş direnci çok önemlidir. Toprağa hızlı bir şekilde aktarılmasını sağlar. Bu geçiş direncini topraklama megeri ile topraklama ölçümü yaparak tespit ederiz.

Paratoner cihazı sistemi ile birlikte canlıların hayatlarını korumak ve yıldırımın etkisini minimize ederek güvenliği artırmak için hayati öneme sahiptir. Bu cihazın icadında Benjamin Franklin’dir. https://www.topraklamaolcumu.net/ web sitesinden kaliteli teknik içeriklere ulaşabilirsiniz.