Washingtonda 5 milyar dolarlık pazarlık
Washington'da Türkiye Büyükelçisi Nabi Şensoy'un dün gece verdiği resepsiyonla başlayan geleneksel Amerikan-Türk Konseyi toplantılarının kulislerinde yanıtı merakla beklenen soru Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 5 milyar doları aşan helikopter ve hava savunma sistemi alımlarında Amerikan şirketlerine öncelik verilip verilmeyeceği konusu oldu.
Türkiye'yi füze tehdidine karşı koruması öngörülen 3 milyar dolarlık uzun menzilli hava savunma sistemleri ihalesi ile 2 milyar doları aşması beklenen 109 helikopter alımı ihalesinde önümüzdeki aylarda Türkiye nihai kararını açıklayacak. ATC toplantılarına katılan Amerikan Savunma Bakanlığı yetkilileri ile Amerikan silah üreticilerinin yöneticilerinin Genel Kurmay Başkanı Org. İlker Başbuğ, Savunma Bakanı Vecdi Gönül ve Savunma Sanayi Müsteşarı Murt Bayar nezdinde bu dev ihalelerin Amerikan şirketlerine verilmesi yönünde yoğun lobi yapmaya hazırlanıyor.
Washington'un içinden geçen Potomac Nehri kıyısındaki Gaylord Oteli'nde üç gün sürecek toplantıların ilk gününde Genelkurmay Başkanı Org.İlker Başbuğ ve Savunma Bakanı Vecdi Gönül konuşmalar yapacak. Yarın ise Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım konuşacak. ABD hükümetinin hiçbir bakanının toplantılara katılımını teyit etmemesi dikkat çekerken, ABD tarafının en üst düzey yetkilisi Başbuğ'un ziyaretine evsahipliği yapan Genelkurmay Başkanı Org.Michael Mullen ile Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı John Kerry olacak. ABD Başkan Yardımcısı Joseph Biden ya da Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'un yarın bir son dakika sürprizi yapıp yapmayacakları ise merak konusu.
Bakan Gönül'ün, ABD Başkanı Obama'nın başarılı Türkiye ziyaretine atıfta bulunarak 'siyasi işbirliğini askeri işbirliği ile güçlendirelim' mesajları vermesi bekleniyor.
Türkiye pazarı umut oldu
Toplantılar sırasında Türkiye ile Amerika arasındaki başlıca işbirliği konularını oluşturan Savunma, Enerji, Ulaştırma, Finans, Tarım ve Teknoloji konularında paneller de yapılacak. En çok ve en yüksek düzey katılımın gözlendiği savunma panellerinde TSK'nın silah alım ihaleleri yoğun biçimde tartışılacak. ABD Başkanı Barack Obama ve Savunma Bakanı Robert Gates'in ekonomik krizi de bahane ederek ABD ordusu için alımı planlanan bazı yeni silah sistemlerinin alımını iptal ederek tasarrufa yönelmeleri sonrasında, Türkiye'nin toplam bedeli 5 milyar doları aşması beklenen savunma sistemi alımları Amerikan silah üreticileri için umut haline gelmiş durumda.
109 helikopter için dev ihale
Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Özel Kuvvetler Komutanlığı, Jandama Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın ihtiyacı olan 109 helikopterin alımına ilişkin dev ihalede Amerikan Sikorsky firması İtalyan Agusta-Westland firmasıyla rekabet içinde. Projenin 2-2.5 milyar dolara mal olması bekleniyor.
İtalya korkusuyla seferber oldular
Geçen yıl sonuçlanan 50 taarruz Helikopteri alımı ihalesini kazanan İtalyanların, genel maksat helikopterleri için açılan ihalede son dakika önerileriyle tekliflerini daha da cazip hale getirerek güçlü bir alternatif haline gelmesi Amerikan tarafını hareketlendirdi.
1 Temmuz'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında yapılacak yapılacak Savunma Sanayi İcra Komitesi (SSİK) toplantısında kendi ürettiği Blackhawk S-70 modelinin tercih edilmesi için Türk hükümeti nezdindeki lobi faaliyetlerini ATC toplantılarında sürdüren Sikorsky,tüm üst düzey yöneticilerini Washington'a gönderdi.
SSİK toplantısının Erdoğan dışındaki diğer iki üyesi Genelkurmay Başkanı Org.Başbuğ ve Milli Savunma Bakanı Gönül'ün ATC toplantılarına katılmasını Amerikan şirketleri kulis için fırsat olarak değerlendiriyor.
Patriot lobisi de etkili
TSK'nın füze tehditlerine karşı savunma amacıyla kuracağı kısa ve uzun menzilli bölgesel hava savunma ve füze sistemlerinin kimden alınacağı da önümüzdeki aylarda yapılacak SSİK toplantılarında belirlenecek. ATC toplantıların yapıldığı Gaylord Oteli'nin kulislerinde bu projenin akıbeti de yoğun olarak tartışılıyor. Projenin en büyük ve en pahalı ayağı olan uzun menzilli hava savunma sistemi tedariki ihalesinde Rusya ve Çin'le yarışan ABD, projenin Amerikan şirketi Raytheon'a verilmesi için büyük mücadele veriyor. Raytheon da bu nedenle Sikorsky gibi toplantılara üst düzey katılan Amerikan şirketlerinin başında geliyor.
İlk aşamada 4 batarya olarak tedarik edilecek ve ileride toplam 8 bataryaya ulaşması hedeflenen füze sistemleri için Raytheon, ABD ordusunun da kullandığı Patriot -3 füzesavar füze sistemlerini satmak istiyor. Rusya'nın S-300 ya da S-400 füze sistemlerinin yanısıra İsrail ve Çin de geliştirdikleri teknolojiyi TSK'ya satabilmek için ihalede mücadele veriyor. Uzun menzilli hava savunma ve füze sistemi projesinin bedelinin de 3 milyar doları aşması bekleniyor.
Raytheon ayrıca Türk ordusunun alçak irtifa hva savunma sistemi alımı ihalesinde de Çin, İsrail, ve Fransa firmalarına karşı yarışıyor.
ATC toplantılarında yaşanacak son kulis faaliyetlerinin kritik TSK alımlarında ne kadar etkili olacağı 1 Temmuz'da Başbakan Erdoğan başkanlığında ve Genelkurmay Başkanı Org. Başbuğ ve Milli Savunma Bakanı Gönül'ün katılımıyla yapılacak toplantıda ortaya çıkacak.