Soru: Halen çiftçilik yapan bir kişinin 5510 sayılı kanunda sigortalılığı nasıl olacak?

Cevap: Yeni düzenleme ile; tarımsal faaliyette bulunanların asgari ücretin yarısı üzerinden prim ödeyerek 30 gün hizmet kazanmaları ve sağlık hizmetlerinden yararlanmaları imkanı getirilmiştir.

Soru: Avukat ve noterlerin yeni yasada durumları ne oldu?

Cevap: Yeni Kanunda topluluk sigortası uygulaması kaldırılmıştır. Topluluk sigortası tabi gelir vergisi mükellefi bulunan avukat ve noterler 4/b kapsamında sigortalı sayılmıştır. Avukat ve noterlerden gelir vergisi bulunmayanların sosyal güvenlikleri isteğe bağlı sigorta yoluyla devam ettirilebilecektir. Avukat ve noterler de zorunlu sigortalılık kapsamına alındığından bunlar da, doğal olarak genel sağlık sigortasına dahil olacaklardır.

Soru: İşsiz kalınan sürelerde prim ödenmeyen sürelerin telafisine ilişkin bir düzenleme var mıdır?

Cevap: Yeni düzenleme ile Türkiye"de yasal olarak ikamet edenlerden 18 yaşını dolduran ve talepte bulunanlar isteğe bağlı sigortalı olabileceklerdir. İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için SSK"da aranan bin 80 gün ile Emekli Sadığı"nda aranan 10 yıllık hizmet süresi şartları kaldırılmış ve bunlara genel sağlık sigortası primi ödememeleri suretiyle sağlık hizmetlerinden yararlanma, 30 günden az süreli işlerde çalışanlara da eksik sürelerini isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlamaları imkanı getirilmiştir.

Soru: Türkiye"de ikamet etmeyen bir kişi isteğe bağlı sigortalılık için başvurabilir mi ve isteğe bağlı sigortalılığın şartları nelerdir?

Cevap: 5510 sayılı Kanunun 50"nci maddesine göre, isteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye"de ikamet edenler ile Türkiye"de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından; bu Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaması veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışması ya da tam gün çalışmaması, kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olması yahut 18 yaşını doldurmuş bulunması şartları aranmaktadır.

Soru: İsteğe bağlı sigortalılar genel sağlık sigortası ödeyecekler midir?

Cevap: İsteğe bağlı sigortalı olanlar GSS primi de ödeyerek zorunlu olarak genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanacaklardır. Kanunun yürürlük tarihinden önce sistemde olanlar da zorunlu olarak genel sağlık sigortası kapsamına dahil edilecektir.

Soru: İsteğe bağlı sigortalılar hangi tarih itibariyle sigortalı olacaklardır?

Cevap: İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesiyle Kuruma müracaat eden sigortalıların isteğe bağlı sigortalılıkları, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlamaktadır.

Soru: Kısmi süreli veya part-time çalışan kişiler isteğe bağlı sigortalı olabilecek mi?

Cevap: Ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri halinde, primi ödenen süreler zorunlu sigortalılığa ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü geçmemek üzere eklenecek ve eklenen bu süreler, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir.

Soru: İsteğe bağlı sigortalılık ne zaman sona erecektir?
Cevap: İsteğe bağlı sigortalılık; isteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden, aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden, ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erecektir.

Soru: Kanunun yürürlük tarihinden önce isteğe bağlı kişiler kendiliğinden isteğe bağlı sigortalı mı olacaklardır? Bunlar yeni Kanun hükümlerine tabi midirler?
Cevap: Kanunun yürürlük tarihinden önce her üç kurumda da isteğe bağlı devam edenler, herhangi bir işleme gerek kalmadan 4/b kapsamında isteğe bağlı sigortalı olacaklardır. Kanunun yürürlük tarihinden önce sistemde olanlar, isteğe bağlı sigortaya devam etme ve sona erme açısından yeni Kanun hükümlerine tabi olacaklardır.

Soru: Çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 60"ın altında olan bir Bağ-Kur sigortalısına 5510 sayılı Kanun uyarınca yaşlılık aylığı bağlanabilir mi?
Cevap: Mevcut uygulamada Bağ-Kur sigortalıları yönünden, çalışma gücündeki kayıp oranları yüzde 60"ın altında olan sigortalılar için hiçbir düzenleme yer almaz iken, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile çalışma gücündeki kayıp oranları yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olan sigortalılara yaş şartı aranmaksızın 16-18 yıl sigortalılık süresi ve 4320-4680 gün prim ödemiş olmak kaydıyla yaşlılık aylığı bağlanma imkanı getirilmiştir.

Soru: İlk defa bu Kanuna göre sigortalı olanlar emekli olunca hizmet akdi ile sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilecekler midir?
Cevap: 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ilk defa çalışmaya başlayanlardan emekli olacaklar, sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışamayacaklardır.