Siz değerli okurlarımızın Sosyal Güvenlik Reformu ve diğer konular hakkında merak ettiği soruları Saffet Çalışkan, Gazeteniz DENGE aracılığı ile cevaplayacak. Okuyucularımızın merak ettikleri soruların cevapları ise, Çalışkan tarafından incelenerek,seçilen sorular Salı ve Perşembe günleri DENGE Gazetesi'nde cevaplarıyla birlikte yayınlacak.

[email protected] adresine ad ve soyad belirtilerek gönderilen sorulara ise geniş bir şekilde yer verilecek.


Soru: Kimler sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilir?
Cevap: Kanunun yürülüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primine tabi olarak 506 sayılı Kanun kapsamında çalışan emekliler,
Halen aktif olarak ilgili sosyal güvenlik kanunlarına göre çalışmakta iken, 1/10/2008 tarihinden sonra emekli olup, hizmet akdine tabi olarak çalışacak olanlar,

Daha önce emekli olup 1/10/2008 tarihinden sonra hizmet akdine tabi olarak çalışacak olanlar,

Kanunun geçici maddelerinde yapılan düzenleme ile prime esas kazançları üzerinden yüzde 30 oranında (% 7,5"i sigortalı hissesi, % 22,5"i işveren hissesi) sosyal güvenlik destek primi, işyerinin tehlike, sınıf ve derecesine göre belirlenen ve % 1 ila 6,5 arasında (işveren hissesi) olan kısa vadeli sigorta kolları primi ödenerek, hizmet akdine tabi olarak çalışabilirler.

Soru: 5434 sayılı Kanun kapsamında olanların haklarında yeni Kanunun yürürlüğe girmesi nedeniyle hak kaybı var mı?
Cevap: 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce bir sürü memuriyeti bulunanların 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununda sayılan tüm hakları geçici maddelerle korunmaktadır. Bu sebeple eski haklarda herhangi bir geriye gidiş söz konusu olmayacaktır. Yine Kanunun yürürlük tarihinden önce Emekli Sandığından emekli aylığı almakta olanların mevcut aylıklarının aynen ödenmesine devam edilecektir. Aylıklarda herhangi bir azalma söz konusu değildir. Memur emeklilerinin aylıkları yine eskiden olduğu şekilde artırılmaya devam edilecektir.

Soru: Halen devlet memuru olanların ileride daha yüksek ünvanlarda görev yapması halinde mevcut uygulamada olduğu gibi memuriyet unvanı bağlanacak olan yaşlılık aylığını etkileyecek mi?
Cevap: Kanunun yürürlük tarihinden önce iştirakçi olanların bütün hakları 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütüleceğinden, görev yapılan ünvanlara ilişkin emekli aylığına bugün yansıtılan unsurlar ileride bağlanacak aylıklara da yansıtılacaktır.

Soru: Devlet memurlarında da maluliyet için sigortalılar gibi yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı mı aranacak?
Cevap: Devlet memurları vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybetmiş olmaları halinde de malul sayılacakları gibi vazifelerini yapabilecek durumda olmalarına rağmen çalışma gücünü yüzde 60 oranında kaybedenlerde bu haktan yararlanacaklardır.

Soru: İlk defa bu kanuna göre 4/c kapsamında sigortalı olan kişiler yaşlılık aylığına hak kazanamazlarsa kendilerine toptan ödeme yapılacak mı?
Cevap: Bu Kanuna göre ilk defa (c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan, herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya, kendi adına bildirilen, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri güncellenerek toptan ödeme şeklinde verilir.

Soru: Malulen emekliye ayrılmak suretiyle görevinden ayrılan ve hizmet süresi 10 yılı doldurmadığı için kendisine toptan ödeme yapılan kişilere 5510 sayılı Kanun yeni bir hak getiriyor mu?
Cevap: Bu Kanuna göre malullük sebebiyle emekli aylığı bağlanabilmesi için, en az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise, sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması ve çalışma gücünü yüzde 60 oranında kaybettiğinin belgelenmesi halinde, yapılan toptan ödemenin ihya edilmesi halinde malullük aylığı bağlanabilecektir.

Soru: Kanundan önce Emekli Sandığı"ndan yetim aylığı alan ve aynı zamanda özel sektöre tabi sigortalı çalışan kız yetimlerin aylıkları kesilecek mi?
Cevap: 5510 sayılı Kanundan önce Emekli Sandığı Kanununa göre bağlanmış aylıklar hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağından 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile bu durumdakilerin aylıkları kesilmeyecek.

Soru: Emekli Sandığı"ndan aylık almakta iken evlenen kız yetimlerin aylıktan çıkması durumunda diğer aylık alanların aylıkları yükseltilecek mi?
Cevap: Evet bu Kanundan önce Emekli Sandığı Kanununa göre bağlanmış aylıklar hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağından Emekli Sandığı"ndan aylık almakta iken evlenen kız yetimlerin aylıktan çıkması durumunda diğer aylık alanların aylıkları yükseltilecektir.

Soru: Kanun, şehitlerin anne ve babalarına aylık bağlanmasına ilişkin şartlarda herhangi bir değişiklik getiriyor mu?
Cevap: Emekli Sandığı Kanunundaki şehit anne ve babalarına aylık bağlama koşulları aynen korunduğundan herhangi bir değişiklik söz konusu değildir.