Hicaz, çok garip bir makam, değil mi? 9/8'lik bir ritme koyarsın "ille de roman olsun"da neşe olur, dansa dönüşür, 5/8'lik "Ben seni sevduğumi"de taptaze bir aşka. Bestesinin Melih Kibar"a ait olduğu, Hababam sınıfının müziğini hatırlayalım. Yavaş tempoda çalınıyor, karede Adile Naşit var yaşlı gözleriyle, insan burkuluyor. Sonra aynı ezgi bir de hızlı tempoda çalınıyor, Şener Şen'in muziplikleri görsel eşlik yapıyor, kıpır kıpır oluyor içimiz.

İşte, hicaz böyle bir makam. Boşuna meşgul etmiyor yüzyıllardır İspanyolların Flâmenkosunu. Flâmenko müzik geleneği veya biçimi  -daha doğrusu her ikisi de- iki temel unsur tarafından oluşturulmuş. Birisi Arap etkisi, ötekisi de Çingeneler. Toplumun kronik ötekileri, bu yazının asıl konusu, Çingeneler; Hadi onların dediği gibi olsun; Romanlar.

Romanlar hakikaten göçer mi sürekli? Melih Duygulu"nun, Çingene müziğini konu alan kitabına göre, bilinenin aksine, romanların yalnızca bir kısmı göçebe yaşar. Büyük bir kısmı yerleşik yaşamı benimsemişler, daha doğrusu bir yerlere yerleşmeye gayret ediyorlar da...

"Kronik Öteki"

Toplumun kronik ötekileri, dışlanmanın, değersiz görülmenin acısını elbet yaşıyorlardır da, nedense şarkılarında rastlanmaz bununla ilgili tek söze. Belki ezgilerinde vardır ya da ritimlerinde gizliden gizliye. Sahi, bu 9/8"lik ritim nereden gelir? Bunun üzerine yapılan bir çalışma yok sanıyorum. Karadeniz"in 7/8"liği gibi karakteristik olan bu 9/8"lik ritim, bana hep Romanların rahatlığını hatırlatır. "Sabırsız Karadenizli" 8. vuruşu bekleyemez bir türlü, 7. vuruşta yeni ölçüye geçer; hayatı kavrayışı daha esnek ve günübirlik olan roman ise, 8. vuruşu bir ölçü daha geçiriverir, 9"a varır. Bu tabi, tamamen benim uydurmam.

9/8"lik nereden gelir, Romanların yolculukları nerede başlar, bilmek güç, ama bu topraklarda 9/8"liğin nereye gittiğini, Romanların yolculuklarının nerede bittiğini gün be gün görüyor, yaşıyoruz.

Sulukule, Dikmen…

Nasıl kızmasın insan? Yüzlerce yıllık Roman eğlence kültürünün kökü kazındı Sulukule"de. Kütüphane yakılmasına eşdeğer bir yok ediş bu.

“Kentsel dönüşüm” adı altında uygulanan “Kentsel rant projesi”, ülkenin birçok tarafında ezilenleri mağdur etmeye devam ediyor.

Bilindiği üzere, Ankara Dikmen"de, Melih Gökçek"in “tüccar belediyecilik” anlayışına karşı halk, hukuksal ve eylemsel mücadele başlatmıştı. Kurdukları “Barınma Hakkı Bürosu” ile önemli kazanımlar elde ettiler. Hala mücadeleleri sürüyor.

Akp-Chp kol kola...

Mersin"de Çay, Çilek ve Özgürlük Mahalleleri, Chp"li ve Akp"li belediye meclis üyeleri tarafından onaylanan kararla yıktırıldı. Zaten oraya da doğudan zorunlu göç ile gelen halk, ikinci kez zorunlu olarak göç ettirildi. Karşıt iki parti gibi görünen Chp ve Akp"nin halkın en temel haklarının elinden alınmasında hemencecik nasıl da ortaklaşabildiğini kolayca görebiliyoruz buradan.

200 Evler...

Samsun"da da 200 Evler"deki gecekondularında yaşayan Romanların evleri “Kentsel dönüşüm” adı altında ellerinden alınıyor. Her ay belli bir miktar ödeyip ev sahibi olacaklarmış! Durup dururken borca girmek böyle bir şey herhalde. Düzenli bir gelir yoksa nasıl ödenecek bu para? Peki, ödeme aksayınca ne oluyor?

Samsun"daki Romanların başına da ilk kez gelmiyor bu. Denizin kıyısındaki Teneke mahallesinden, Mert Irmağı kenarına, oradan 200 Evler"e, oradan da…

Hicazın "hicaz"lığı...

Bir Roman mahallesinden geçerken, oradaki insanların yaşamlarına, eğlencelerine nasıl da özeniriz içten içe. Klarnetin yüksek perdelerde gezindiği taksimler, kıvrak darbuka figürleri, kemanın ağlayan geçişleri, önceki geceden kalma hafif çatallı bir ses… Dar bir sokakta bir eğlence, belki de düğün. İşte, hicaz oradan koparılırsa hicazlığı kalmaz.

Kırık Kulak [LISTI LISTI]
[katavasya-muzik.blogspot.com]
Makedon çingenelerinin ünlü şarkısı LISTI LISTI"yi dinleyelim beraber. Uzun bir süredir ara verdiğimiz “Kırık Kulak”ı tekrar başlatmamıza vesile olsun bu da. Şarkıyı, "katavasya-muzik.blogspot.com" adresinden dinleyebilirsiniz.