TÜRK- KÜRT İLİŞKİLERİ (1)...
Türk-Kürt ilişkileri...
Çok eski zamanlara...
Dayanır...
Orhun yazıtları...
Türk beylerine...
Hitabettiği kadar...
Kürt beylerine de hitabeder...
Ancak en yakın ilişki...
Haçlı seferleri ile görülür...
7. Yüzyılda...
Araplar...
İslam fütuhatını...
Ortaya çıkartan...
Askeri deha ve güçlerini...
Yitirmiş olduklarından...
İslam dünyasını savunmak...
Orta Asya'dan gelerek...
Arapların yerini alan...
Türk orduları ile...
Onların en sadık uyrukları...
Ve İslam diniyle...
Yeni tanışan...
Kürt ordularına kalmıştır...
Haçlı kuvvetlerine karşı...
Kutsal yerlerin savunulması...
Türk ve Kürt orduları...
Tarafından yapılmış...
Arap Hanedanı...
Eyyubiler...
Sadece seyretmişlerdir...
Türk ve Kürt kuorduları...
Mısır ve Suriye'yi...
Geri aldıktan sonra...
Filistin'deki Fransız Krallığının elinden...
Kudüs'ü alarak...
Eyyubilerin sembolü olan...
Kral-Kartal armasını...
Gururla duvarlara asanlar...
Türk ve Kürt orduları olmuştur...
Ancat 1250 yılında...
Eyyubilerin düşüşü başlamış...
Bununla beraber de...
Kürtler kendi aralarında...
Bölünmeye...
İktidar kavgası yapmaya...
Başlamışlardır...
Kürt beylerinin büyük bir kısmı...
Moğol ve İran Safevilerine karşı...
Bağımsızlıklarını...
Korumaya çalışırken...
Bölgenin en büyük gücü...
Osmanlının yanında...
Yer almışlar...
Bu nedenle Çaldıran'da...
Yavuz Sultan Selim'in yanında...
Yer alarak...
Zaferde büyük rol oynayarak...
Sadık bir müttefik olduklarını...
Kanıtlamışlardır...
Bundan sonra...
Bir kısım Kürt beyleri...
Osmanlının izniyle...
İran sınırına yerleşerek...
Kendi yaşam alanlarını...
Belirlemişlerdir...
Kürtlerin o bölgeye...
Yerleşmeleri...
Osmanlı için stratejik bir...
Öneme haizdir...
Ancak...
Osmanlı art arda kazandığı...
Zaferler sonrasında...
Bir cihan imparatorluğuna dönüşünce... Yönetim de...
İncelikli bir sanat haline gelmeye başladı...
Buna bağlı olarak da...
Sahip olunan toprakların büyüklüğü...
Karşısında idari yapılanmada...
Bazı reformlar gerekti...
Bu süreçte...
Osmanlılar ile Kürt Beylikleri...
Arasındaki müttefik ilişkisinde...
Özellikle iki husustan dolayı...
Kırılmalar yaşanmaya başlandı…
Birincisi...
Osmanlı idaresi altındaki...
Bölgelerin
“illere” indirgenmek istenmesiydi...
Bu gelişmelerden kaygı duyan...
Ve sahip oldukları imtiyazları...
Uzun dönemde kaybedeceklerini düşünen...
Kürt Beyleri...
Yavaş yavaş ayak diremeye başladılar...
Ki, bu direnişler...
Sadece Osmanlı’ya karşı da değildi...
Osmanlı yerine...
İran idaresini tercih eden Kürt Beylerinin...
Bölgelerinde de...
İran’a karşı benzer direnişler...
Sık sık boy göstermekteydi…
İkincisi de...
Denetimleri altındaki...
Yerel idarelerde güçlenen...
Kürt Beylerinin...
Buralardaki maliye sistemine...
Hakim olmak istemeleriydi...
Bu paralelde...
Bağlı oldukları merkezi idareye...
Yani Osmanlı veya İran yönetimlerine rağmen...
Yabancılara ait ticaret kervanlarından...
“Bey Hakkı” adı altında ek vergiler almaları...
Merkez ile aralarında...
Ciddi huzursuzlara yol açtı...
Çünkü...
Söz konusu beye...
Vergi ödenmediği zaman...
Beyin adamları...
Dağlık geçitleri tutmakta ve...
Ödemede bulunmayan kervanları...
Yağmalamaktaydı...
Bu durum...
Van bölgesinin...
Yönetimini elinde tutan...
Türk Beyi Melek Ahmet Paşa ile...
Bitlis yöresine hükmeden...
Kürt Beyi Avdal Han arasında yaşanan...
Kanlı çatışmalardan da görüleceği gibi...
Zaman zaman Beyler arası...
Savaşlara kadar gitmiştir...
Ancak, bunlar dışında...
Başka faktörlerden de...
Bahsetmek mümkün…
Genellikle göçebe yaşantısı süren...
Kürt halkının sosyo-ekonomik durumu gibi... Osmanlı idaresi altındaki Kürtler...
Gayet iyi koşullara sahipken...
Diğer bölgelerde yaşamlarını sürdürenler...
Ciddi sıkıntılarla karşı karşıyaydılar...
Bu da, söz konusu grupların asi...
Kural tanımaz ve yol kesen...
Eşkıyalar haline dönüşmesine...
Yol açmıştı...
Bu özellikler, sonraki dönemlerde...
Osmanlı’ya isyan edenlerede...
Model oluşturdu...
Ancak batı ülkeleri de...
Kürtlere ilgi göstermeye...
Bu dönemde başlamışlardır...
Tüm bu bilgiler alıntıdır...
Bir sonraki yazımda...
Batılı ülkelerin...
İlgisi ile devam edeceğim...
Sağlıcakla kalın...