Kardan Zarar

Mağaza sahibi dükkanının önünde açtığı sergide  görevlendirdiği personeli  avazı çıktığı kadar bağırttırıyor. ‘’ Kardan zarar ediyoruz, Kardan zarar ediyoruz  gel vatandaş’’  doğal olarak vatandaş fiyatların düştüğü yönünde bir fikre sahip olarak mağazanın kapısına yaklaşıyor. Oysa adam açık konuşuyor, karlarını bir miktar düşürdüklerinden bahsediyor. Çok net amaca hizmet eden bir kelime ‘’Kardan Zarar Etmek’’ küçük bir kelime oyunu ile sorumluluktan uzaklaşıyor.

Yine mağaza ve kapısında sezonu kapatıyoruz yazıyor. Giyeceğin etiket fiyatına bakıyorsun 387 Tl. görevli hemen fiyatı söylüyor, 120 Tl. kasaya gidip biraz ayak direyince 90 Tl ye malzemeyi alıyorsunuz (Bire bir yaşadığım bir olay) o 90 Tl’de kardan zarar var.  387 Tl’lik malzemeyi 90 Tl aldığınızda bile adam zararına satış yapmıyorsa 297 liralık devasa farkın kontrol edilmesi gereklidir diye düşünüyorum.

Bu arz talep meselesidir, serbest piyasa işine gelmezse almazsın, yada başka alış veriş mağazalarına bakar uygun gördüğün yerden eşyayı alabilirsin. Ya size seçim şansı bırakmayan  işletmelerde nasıl bir yöntem  izleyeceksiniz.

Devletin başında olduğu toplu konut sistemi, arazine karşılık verilecek kat miktarın belli, eğer alacak verecek arasında fark  oluşmuşsa devlet sizi borçlandırıyor ve siz o şekilde daire sahibi oluyorsunuz. Sözleşmeye çok net bir madde konulmuş, her yıl memur maaşına gelen zam kadar ödemelerde artış olur diye. 32 bin Tl ye borçlandınız, Ocak ayında memura ilk zammı devlet %2 vermiş ise, senin borcuna da %2 eklenmiş demektir, sen 1500 Tl emekli maaşında ki %2 ile, borcun olan 32 bin liranın %2 si araştırmaya başla ki daha bunun Temmuz zammı beklemede.  İtiraz etmeye kalktığında sözleşmen önüne konur.

İkinci güzellik yine Toki ile ilgili,  yakıt parası, daire aidatları bir bankayla anlaşılmış, gişeye gidiyorsunuz size ait dairenizin bilgilerini veriyorsunuz, o aylık ödemenizi yapıp işinize dönüyorsunuz. Banka kat sahiplerine kart çıkartacağını söylüyor, belli bir zamana kadar herkesin alması sağlanıyor, bu esnada oluşan aksaklıklar gişelerden gideriliyor.

Kartların sahiplerine ulaşma zamanı dolduktan sonra, gişede Toki aidatı yatırmak istiyorum dediğinizde size dışarıdaki bankamatik gösteriliyor. Bankamatikte daha pratik bir işlem menüsü ile karşılaşıp paranızı yatırıyorsunuz, aidat 49 Tl, yakıt, 64 Tl. cebinizden 100 Tl çıkartıp ödeme butonuna basıyorsunuz, karşılığında ödemenin yapıldığı yazıyor. Kalan 36 Tl ne yapılacak, mantık olarak aidatın üzerine 13 Tl. daha katılıp ödeme tamamlanacaktır değil mi? Kalan parayı ikinci bir işlemde kullanamıyorsunuz. Aidatınızı cebinizden yeni çıkartacağınız para ile yapmak zorundasınız. Ona yaptığınız ödemeden artan miktar yine kart bakiyesi de kalıyor fakat bu parayı ödeme yapmakta kullanamıyorsunuz.

İki ayda geriye alamadığım para  88 Tl olarak kart bakiyesinde  duruyor. Bunun yanı sıra  ödenmemiş bir aidat 49 Tl olarak karşınızda duruyor. Gişeye gidip durumu anlatıyorsunuz, ‘’Buradan hesabınızı göremiyoruz ‘’diyorlar, o para ne olacak dendiğinde, ‘’Alış verişte kullanabilirsiniz’’ deniyor.’’ Size ne benim alış verişimden paramı istiyorum,’’  dediğinizde ‘’ Yapılacak bir şey yok ‘’deniyor.

Toki yönetimine gidiyorsunuz, ‘’Buradan nakit ve kredi kartıyla ödeme yapabilirsiniz’’ deniyor.’’ Burası bana ters geliyor bankamatikte hallediyorum rahatlıkla  fakat kalan parayı alamıyorum’’ dediğinizde aynı şey, alış verişte kullanın. Bıkıp vazgeçiyorsunuz son taksidi kredi kartıyla ödemek istiyorsunuz, görevli ,’’49 Tl lik ödemeniz gecikmeye girdiğinden 54 Tl olarak tahsil edeceğiz ‘’diyor. ‘’ 2 aydır param orada alsaydınız, ayrıca o paraya  faiz ödenmiyor ve bu bir soygundur,’’ dendiğinde sessizlik hakim oluyor odaya.

Birileri normal fiatın 3 katı üzerine eşya satışı yaparken, alıp almama hakkınız tamamıyla sizi bağlarken, diğer tarafta sizin dışınızda yapılan bir anlaşma  ve siz ona hükmedemeden, seçme şansı bırakmadan mecburen yaptığınız ödemeler.  Aylık aldığınızda her yaptığınız ödemeden, faturalarınızda ki ilginç küçük kesintilerden,bankaların yolladığı zarfan dolayı yaptığı kesintiye kadarkesintileri alt alta yazın  ve 20 Tl yapılan zam, kaç ay sonra kendisini sıfırlıyor