Yaşar Yeşilyurt

Yaşar Yeşilyurt

RUSYA-ÇİN İLİŞKİLERİNDE STRATEJİK YAKINLAŞMA

Çin- Rus ilişkilerinin daima kötü olması gerektiği gibi bir yaklaşım vardır.1960"larda bir zamanlar müttefik olan ve aynı ideolojiyi paylaşan Rusya ve Çin arasında polemik yaşanmış ve birbirlerine karşı cephe almışlardı.1970"lerde ise Çin, Sovyetlere karşı ABD ile zımnen de olsa bir ittifak kurdular. Rusya-Çin ilişkilerindeki bu bozuk gidiş, Sovyetler birliğinin yıkılması ile birlikte daha net bir şekilde düzelme yoluna girdiğini biliyoruz.

Sovyetler birliğinin çöküşüyle beraber Rusya- Çin ilişkilerinde çok taraflı bir değişimin başladığını ve uluslar arası siyaset ve güvenlik için önemli sonuçlar meydana getirebilecek gelişmelerde iki ülkenin ortak hareket etmesi geçmişte yaşandı ve bugünde bir kez daha Osetya olayında olduğu gibi yaşanmaktadır. Rusya ve Çin 1990larda açık bir biçimde politik ekonomik ve askeri bağlar kurarken tam anlamıyla bir ittifak olayına girmemişlerdi. Ancak bugün hem Rusya"nın hem Çin"in bölgede aratan etkinliği ve küresel bir güç olma yolunda yeniden tarih sahnesine çıkması ABD"nin senelerdir tek süper güç olarak yer alması Gürcistan"ın Osetya"yı işgali ile başlayan ve Rusya"nın müdahalesi ile sonuçlanan ve sonrasında bağımsızlıklarını tanımaya kadar varan süreçte Rusya ve Çin"in, ABD"nin karşısında tekrar bir stratejik bir ortaklığa girmeleri Çin"in Rusya"ya ses çıkarmamasıyla bunu açık bir biçimde görmüş olduk.

Rusya ve Çin daha öncede Gorbaçev zamanında başlayan yüksek seviyedeki ilişkilerini günümüze gelinceye kadar hep dikkatli adımlarla artırmaya çalışmıştır. Karşılıklı olarak stratejik bir ortaklık oluşturmuşlar birbirlerine her alanda gerektiği kadar destek çıkmışlardır. 1991 ve 1994"de ortak sınırların tespiti anlaşmasına sadık kalmak, Rusya"nın toprak bütünlüğü için Rusya"nın Çeçenistan politikasına onay vermesi, Rusya"nın bir iç meselesi olarak görmesi, NATO"nun genişleme politikasına muhalefet, Rusya"nın Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Anlaşmasına katılmasına Çin desteği, Rusya"nın Tayvan"la resmi ilişki kurmaktan kaçınması, Tibet"in Çin"in bir parçası olduğunun Rusya tarafından kabul edilmesi, karşılıklı askeri işbirliğine devam edilmesi, Rusya ve Çin"in günümüze gelinceye kadar Son olayda Çin"in açıkça Osetya olayında Rusya"dan yana tavır alması da bunun bir sonucudur. Tarihin iki eski siyasi gücü yeniden Amerika"ya karşı tek kutuplu bir dünyadan rahatsız olduklarını her fırsatta Amerika"ya hatırlatmaya çalışmaktadırlar. Gelecekte de bunun başka biçimlerde geleceğin süper güçleri olarak Amerika"ya karşı devam edeceğini belki de yeni paktların kurulacağını pekâlâ söyleyebiliriz. Çin"de yapılan toplantı bunun işaretlerini taşıyor. Türkiye bölgenin en önemli güçlerinden biri olarak ABD Avrupa Rusya ve Çin arasında nasıl bir denge tutturacağını da hep birlikte göreceğiz. Türkiye krizleri fırsatlara dönüştürebilir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yaşar Yeşilyurt Arşivi
SON YAZILAR