Pazar Sohbetimizin bu haftaki konuğu Samsun Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Metin Genççakır.

Esnaflar birliğine ve esnafın sorunlarına adanmış 38 yıllık yaşamından kesitler anlatmasını istedik.

1974 yılında Bafra'da Şoförler Derneği ile başlayan Esnaf'lara önderlik etme mücadelesi, 38 yıldır kesintisiz sürmüş. Bir tarih olmuş esnaflar dünyasında Metin Genççakır.

Acı , tatlı bir çok anı, olay ve yaşanmışlıkla gelmiş bugüne. Hala dimdik ayakta, hala güçlü. Esnaflardan  tarafından 38 yıldır gördüğü takdir ve sevgi hala sürüyor.

Pazar Sohbetimizde Metin Genççakır'ın  başka yönlerini de aktaracağız anlattığı kadarıyla  bu hafta. Lise öğrencisi Metin Genççakır'dan başlayıp, otobüsçü, dolmuşçu, traktör yedek parçaları satan Metin Genççakır ve öğrencilere burs sağlayan, aşkı için liseden sonra okumayan, 45 yıllık hayat arkadaşı ile , acı bir kaza sonucu kaybettiği son ana kadar hiç ayrılmayan bir Metin Genççakır'ı okuyacağız bu hafta.

Hizmetlerini, yaptıklarını, esnafın sorunlarını ve yapacaklarını da sorduk. Biz sorduk o anlattı. İşte 38 yıllık başkan Metin Genççakır: "

45 YIL HİÇAYRILMADIK MÜBECCEL HANIMLA... KAZA İLE GELEN ÖLÜM BİZİ AYIRANA KADA

Kimdir Metin Genççakır?

Metin GENÇÇAKIR: 1945 yılında Bafra'da doğrum. İlk , orta ve lise öğrenimimi Bafra'da tamamladım. 1963 yılında Bafra Lisesi'nden mezun oldum. İlk mezunlarındanım.Rahmetli Eşim Mübeccel ile aynı okuldaydık. Sevdik birbirimizi. Okul bitince de evlenmeye karar verdik. Tahsil hayatımız da birlikte bitti. 45 yıl aynı yastığa baş koyduk. 5 Çocuk verdi bana pırıl pırıl. Hiç ayrılmadık, hiç darılmadık birbirimize  ölüm bizi ayırana kadar. Bir gün bile ayrı yatmadık desem yanlış olmaz.

Bunu neden söylüyorum. Eski aile yapısı örnek olsun dedim.  Günümüzdeki aile ve evlilik kavramları ve yaşantısının geldiği noktaya dikkat çekmesi bakımından anlattım. Sevgi, evlilik sonsuza kadar sürmeli saygı ile.Sonra o acı kazayı yaşadık. 2006 yılında bir trafik kazası bizi sonsuza dek ayırdı.

OTOBÜSÇÜLÜKTEN MİNİBÜSÇÜLÜĞE GEÇİŞ

Meslek hayatınız ve başkanlık öykünüz nasıl başladı?

Metin GENÇÇAKIR: "Thames Marka otobüsümüz vardı. Ulusoy firmasında çalıştık 1963 - 1971 yılları arasında. . Ankara, Samsun, Karadeniz Bölgesi'ne yolcu taşıdık yıllarca. Sonra yeni otobüsler çıkınca sattık otobüsü. Minibüs aldım, minibüsçü oldum. Samsun Bafra arası çalışmaya başladım. O zamanki yasalar malum. Odaları kimse duymamış bile. Minibüsçü arkadaşların  trafikler, trafik kanunu ile sıkıntıları olduğunda ben çözmeye çalışırdım.

KULÜBEDEN 5 KATLI HİZMET BİNASINA

Bir dernek kuralım dedik. Kurduk. Arkadaşlarım beni öne çıkardı. Başkan oldum 1974 yılında. Kulübede kuruldu derneğimiz. Hala başkanım. Ne başkanlık beni bıraktı, ne de başkanlığı bana bıraktırdılar meslektaşlarım. 38 yıl kesintisiz seçtiler beni .

Sonra yavaş yavaş güçlenmeye , alt yapımızı güçlendirmeye başladık. Bafra'da ilk olarak kulübeden kurtulduk. 5 katlı bina yaptık. 1990'lı yıllarda poliklinik kurduk, doktor çalıştırdık esnafımıza hizmet vermesi için. 500 kişilik düğün salonu yaptırdık. Karadeniz'de ilk olarak 30 tonluk kurtarıcı ve ambulans aldık. Tek özel arabamız bile yoktu. Sonra bir özel araba aldık. Şimdi Samsun ESOB'da kullanıyorum. 81 il içinde makam aracı olmayan tek il Samsun.

BAFRA'DA İLK AŞEVİ

2400 kişiye göz taraması yaptırdım. Türkiye'de ilk kez oldu bu . Bu taramalar sırasında 80 şoförümüzün renk körü olduğunu ortaya çıkardık. Trafiğe çıkmalarını engelledik. Üyelerimizin evlerini gezerek aile planlaması hakkında bilgiler verdik.Bafra'da belediyede bile yokken aşevi kurduk Her ramazan 'da 2 bin kişiye yemek verdik. Belediye de bizden gördü ve aşevi kurdu. Köylerden, dışarıdan gelen, evi uzak olan şoför esnafımızın yararlanması için Cemiyete ait lokanta açtık. Çok ucuza yemek vermeye başladık.

180 ÖĞRENCİYE BURS

Türkiye'de ilk olarak 180 kişiye burs verdik okumalarına katkıda bulunduk. Bununla ilgili olarak çok önemli bir anım var hala duygulandığım ve gurur duyduğum.

BURS VERDİĞİMİZ ÖĞRENCİ DOKTOR OLMUŞ, ANNEME BAKTI

Annem hastalanmıştı. Doktor çağırdık. Muayene etti. Sonra çıktı gitmek için . Bizde gelenektir. Para açıkta verilmez. kenara çektim para vermek için elimi cebime attım. Kabul etmedi. Bana, "Sen beni okutan adamsın. Senden nasıl para alırım." dedi. Benim için en büyük ödül o andır. Çok duygulandım ve çok gururlandım. Bundan daha büyük ödül olur mu? Bafra'da okullara da katkıda bulunmaya çalışırım gücüm ve zamanım yettiğince. Okulların Aile Birliği  Başkanlığını yapıyorum. Spor kulüplerine ve  etkinliklerine de katkı sağlamaya çalışıyorum yetebildiğimce. Gizlice gezip ihtiyaç sahiplerine yardım etmeye çalışırım. Yardımların gazetelerde yayınlanmasına da karşıyım.

Sonra 1976 yılında yedek parça dükkanı açtım. Askında oto yedek parça açmam lazımdı. Ama oda başkanı olduğum için yanlış anlaşılmasın kullanılmasın diye traktör yedek parçası satan bir işyerim oldu. Bayilikler aldım. Çok iyiydi işim. Çok para kazandım. 3 Firmanın bayisiydim.

1985'te Ankara'ya çağırdılar federasyon yönetimi için. Yöneticilik işime sekte vurdu. Bafra'da 12 meslek odası ve kooperatif başkanlığını birden yapıyordum.

5362 SAYILI YASA ESNAFIN HAK VE HUKUKUNU KORUMUYOR

Sonra Fevzi Apaydın çağırdı. O Ankara'da Federasyon'da görev alınca ben Samsun ESOB Başkanı seçildim 2007 yılında. O zamandan bu yana da Samsun ESOB Başkanlığını yürütüyorum.

İnsanlar hizmet vermeli,icraat yapmalı. Birlik beraberlik içinde sorunların çözümü için uğraşmalı. 5362 sayılı yasa esnafın hak ve hukukunu korumuyor. 1163 Sayılı yasa da esnafa ekonomik destek sağlanmasını düzenlemiş. 

Ben aynı zamanda Bafra Esnaf Kefalet kooperatifi Başkanıyım. Samsun'da Bölge Başkanlığını da yapıyorum. Bölgemize  Ordu'dan Zonguldak'a kadar 23 üye kooperatif bağlı.  Başkanlığa ilk geldiğimde 70 metrekare alanda hizmet veriyorduk. Çalıştık çabaladık 550 metrekarelik bina kazandırdık..

Ben hayatım boyunca kendimi esnaf ve sanatkarlara adadım. Her sorunu taşıyabildiğim her yere taşıyorum . Ankara ile sürekli irtibat halindeyim. 38 yıldır başkanım ve  seçiliyorum.En demokratik seçim bizde. Adaylar bile son anda belli olur. Kapalı oylama açık sayım sitemi ile yaparız seçimlerimizi.

Kooperatifimiz 2012'de 295 milyon TL para dağıttı. Geri dönüşümünde de sorun yaşamıyoruz. Sadece 2102 yılında biraz zorlandı esnafımız ama çözülür. Bizim bünyemizde 125 bin TL kredi veren kooperatif var. Esnaf yüzde 6 faiz ile kredi alıyor. İyi kullanmalı, yatırıma harcamalı. Bunu da takibediyoruz.

Bölgemiz, paraların geri dönüşümünde ve dağıtımında 960 kooperatif içinde ilk 65'te.  Samsun Ticaret Merkezi olarak görünüyor ama tarıma bağlı. Tarımda çok geri kaldık.

BÜYÜKŞEHİR'İN UYGULAMASI ESNAFI VURDU

 Dışarıdan gelen  vatandaşlar alışverişi az yapıyor. Gelen müşteriler diğer illere kaçıyor.Yerel yöneticilerin çok sucu var. Özel arabası olan Samsun'da rahat alışveriş yapabiliyor. Olmayan ise rezil oluyor. Büyükşehir Belediyesi'nin dolmuşçulara olan uygulaması esnafı vurdu. Esnaf alışveriş yapamıyor.

ESNAFI DIŞARI ATIYORLAR, AVM'LERİİÇERİ. AVRUPA'DA DA TAM TERSİ

Belediye Avrupa'ya uyacağız diye  esnafı şehir dışına çıkartmaya çalışıyor. Ama AVM'leri şehir içine taşıyor. Avrupa'da bunun tam tersi. Bunun mücadelesini de vermemiz lazım. Birlik ve beraberlik içinde bu işlin altından kalkacağız.Haklarımızı ancak bu şekilde alırız.

ÖNCE KÖY YUMURTASI VARDI, DOĞAL SONRA KUŞ GRİBİ ÇIKTI. KATLETTİLER KÖYLÜNÜN TAVUKLARINI . ŞİMDİ SUNİ YUMURTA VAR.

Bir de meslek kriterleri sorunu var. Bunlar Türkiye'de hiçbir zaman tam olarak uygulanamaz. Bu kararlar alınır ve Türkiye'ye uygulanırken esnafa sorulmadı. şimdi  uygulamaya çalışıyorlar. Bu büyük eksiklik. Tek parti iktidarında fikirler daha çok alınmalı.Bakkal soğuk hava deposunu nasıl alsın. Önce köy yumurtası vardı. Organik kolay kolay bozulmazdı. Kuş gribi dediler köy tavuğu kalmadı. katlettiler tavukları .Şimdi suni yumurta var dayanmıyor, soğuk hava deposu istiyorlar.

Sebzeleri pazarda poşette satalım diyorlar Avrupa'da bu kolay. Çiftçiler sanayileşmiş.Her şey büyük çiftliklerde tesislerle ve yatırımlarla halloluyor. Profesyonel destek görüyorlar. sanayi tarımı yapıyorlar.Türkiye'de böyle değil.

56 BİNİ AKTİF 90 BİN ÜYEMİZ VAR

Birliğimizin 56 bini aktif, 90 bin üyesi var. Esnaflara işyeri açarken de sınırlama getirilmeli. Bir yerde ihtiyaç olan işyeri sayısı belirlenmeli, bunun fazlasına izin verilmemeli. Ama böyle olmuyor. Olmayınca da yanlış yerlerde açılan işyerleri batıyor. Birden fazla olunca .çalışanın da batmasına yol açıyor. Bununla ilgili olarak yasa çıkarılmalı ve sınırlama getirilmeli. Bu esnafın yaşaması ve milli servet açısından da çok önemli.

 AÇTAVUK PİN YIKAR

Bizde müşteri velinimettir. AVM'lerde tüketici. AVM'ler büyük sermaye ve küçük esnafı öldürüyor. Esnafın yok olması engellenmez derdine çare bulunmazsa aç tavuk pin yıkar. Ekmek parası kazanamaz hale düştük. Biz hem işçi,hem işvereniz. 56 bin aktif üye fiilen çalışıyor ve birer adam çalıştırıyor. Bu 112 bin istihdam demektir. Esnaf ve sanatkarlar bin yıldan beri var ve devam edecek.