Hiç gerçek gibi hissettiren bir rüyadan uyandınız mı? Sizlere gerçekmiş gibi gelen bir rüya görmüş olabilirsiniz. Hayatınıza göre mutlu ya da üzgün olabilir ya da tamamen gerçek dışı olabilirler. Sizlere geçekmiş hissi veren rüyalar canlı rüyalar başlığı altında yer bulur ve bu rüyalar hafızanıza yapışan rüyalardır.
Araştırmacılar neden rüya gördüğümüzden tam olarak emin değiller ama bunun anılarımızı nasıl depoladığımızla ilgili olduğunu söylemektedirler.

Uykunun bilinen iki aşaması vardır:
Hızlı olmayan göz hareketi (NonREM) uykusu: NREM uykusunda rüyalarınız basit görüntüler, kavramlar ve fikirlerle temeldir.
Hızlı göz hareketi (REM) uykusu: REM uykusunda rüyalarınız karmaşık ve daha detaylıdır. Bir uyku döngüsü, NREM ile başlayan ve REM dönemleri ile biten bu iki aşamadan oluşur. Bir uyku döngüsünün tamamlanması yaklaşık 90 dakika sürer. Tipik bir gecede beyniniz dört ila altı döngüden geçer. Vücudunuz uyanmaya hazırlanırken, REM aralıklarının uzunluğu artar ve NREM aralıklarının uzunluğu azalır.
Bu nedenle, uyanmadan önceki son uyku döngüsünün REM döneminde meydana gelen rüyalar, en çok
hatırladığınız rüyalardır. Vücudumuz uyku kotasını doldurduğu, huzursuzlaştığı ve kalkmaya hazırlandığı için genellikle uykunun REM evresinin ortasında uyanırız.
Ancak rüya çok canlıysa önceki uyku döngülerinden hatırlayabilmekte mümkündür. Bilim insanları, canlı rüyalara neyin neden olduğu konusunda tam olarak net bir sonuca varamamışlardır; ancak olasılıklarını artırdığı gösterilen birkaç şey var.
İlaçlar: Bazı ilaçların canlı rüyalara neden olduğu gösterilmiştir. Anti-depresanlar, depresyon semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilecek ilaçlardır. Yan etkilerinden biri de REM uykusu üzerindeki etkisinden dolayı canlı rüyalara neden olabilmeleridir. Beta blokerler yüksek tansiyon ve kalp damar hastalıklarını tedavi eden ilaçlardır. Ayrıca uykuyu etkiledikleri ve kabuslara katkıda bulundukları da gösterilmiştir.
Uyku Bozuklukları: Geceleri sık sık uyanmak, uyku döngülerinizi böldüğünüz ve ne gördüğünüzü hatırlama ihtimalinizin daha yüksek olduğu anlamına gelir. Uykusuzluk, narkolepsi, huzursuz bacak sendromu ve uyku apnesi gibi bazı uyku bozuklukları buna neden olabilir.
Uyku Programınızdaki Büyük Değişiklikler: Ne zaman uyuduğunuzu ve ne kadar uyuduğunuzu değiştirmek, canlı rüya görme riskini artırabilir. Gece vardiyası gerektiren bir işe geçiş, farklı zaman dilimlerinde seyahat etme ve uzun bir süre boyunca sık sık tüm gece ayakta kalma gibi durumlar örnek verilebilir.
Kaygı ve Stres: İş yerindeki sorunlar, okuldaki mücadeleler, ilişki sorunları ve maddi sıkıntı gibi stresli durumlar üzerine kafa yormak çoğu insanın uykusuz kalmasına neden olabilir. Önemli yaşam olayları, duygusal ve zihinsel sağlığınıza zarar verir. Sevilen birinin ölümü, işini kaybetmek, yeni bir şehre taşınmak, evlenmek, bir çocuğun doğumu gibi deneyimler canlı rüyaları tetikleyebilir. Kaygısı olan kişilerin kabus görme olasılığının daha yüksek olduğu gösterilmiştir.
Madde Suistimali: Canlı rüyalar ve kabuslar, alkolün kötüye kullanımı ve madde bağımlılığı tarafından tetiklenebilir. Bir araştırma, iyileşme sürecinde olan bireylerin genellikle içki ve uyuşturucu kullanımını içeren canlı rüyalar gördüklerini göstermiştir.
Ruh Sağlığı Koşulları: Belirli zihinsel sağlık koşullarına sahip kişilerin kabus görme olasılığı daha yüksektir. Bazı durumlar travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), yaygın anksiyete bozukluğu, bipolar bozukluk, şizofreni ve depresyonu içerir.
Hamilelik: Hamilelik sırasında meydana gelen fiziksel beden değişiklikleri ve artan hormon üretimi uyku düzenini etkileyebilir ve canlı rüyalara katkıda bulunabilir.