Afganistan' da Dünya'ya gelen Mevlana Celaleddin Rumi'nin ailesi Konya'ya göç etmek mecburiyetinde kalmış. Selçuklu İmparatoru Alâeddin Keykubat tarafından imparatorluğun başkenti Konya'ya yerleştirilmiş. Birçok dalda kendini yetiştirmiş. Dini ,dili meshe pi farklı ilim ve bilim adamlarını olduğu gibi bünyesinde barındırmış Selçuklu İmparatorluğu zamanında Mesnevi Hz. Celaleddin Rumi'nin de görüş ve düşüncelerine değer verip faydalandığı da görülmüştür.

1200'lü yılların felsefi anlayışı Türk imparatorluklarının topluma, insana bakış açısı sadece bu deyimlerle bile bugün insan haklarını, kişi hak ve hürriyetinin nerede olduğunu Mesnevi'nin yazılarına dökülen aşağıdaki örneklerinden görülecektir.

Çok söze de gerek yok aslında.

Bir Türk şairi ve düşünürü olan Hz. Mevlana Rumi' nin sözleri geçmişimizden çok ders alacağımızı aynı zamanda Türk milletiyle gurur duymamız gerektiğini ve1200'lü yıllarda bile Türk milletini anlattığını düşünüyorum.

Hz. Mevlana Celaleddin Rumi'nin felsefi sözlerinden bir kısmı;

1.Ansızın girdi kapımdan o güzel, İçti mey, bekledi bir an o güzel. Seyredip tutmak için saçlarını, oldu tekmilce yüzüm göz, gözüm el. Çekemem el, nicedir sırlardan, Konuşup açmama hiç imkân yok. Seni memnun edecek sır bende; Diyebilsem ama hiç imkân yok.

2-Mest iken bir gün varıp üstadıma, Söyledim; "varlık nedir, yokluk nedir?" "şöyle dur, halkın ezasından uzak," Var ve yok, insan için bir perdedir. Hep O'dur, varlık ve yokluk, haz, keder, Neyse istek, hep O yoktan var eder. Can gözün âh olsa candan görmeğe, Sen o'sun, bil, böyledir kutsal kader!

3-Sevgilim tekmil cihandan gizlidir. Duygudan, her türlü zandan gizlidir. Aşikâr gönlümdedir bir ay gibi, Can ve tendir, ten ve candan gizlidir. Ben miyim ben, sen misin sen, ben mi sen? Ben miyim, sen sensin elbet, sen de ben. Ey hatemli yâr, seninle bir hoşum, Sen mi bensin, ben mi sen, geç şüpheden.

4-Bir canım, gel gör ki var yüz bin tenim, Neyleyip, netsem ki ağzım sır benim. Bunca insan var, "benim" hep "ben" diyen, Yok ki bir er, söylesin tek "ben senim."

5-Aynı ruhtan yücelen bir nice unsur gibiyiz, İki can-içre biriz, sonsuza yansır gibiyiz. Bir güzel anlamı elbet olacak sevgimizin; Bil ki sen bende ve ben sende birer sır gibiyiz.

6-Sırrı bu aklın, bilinmez akl-ile, Tek kulaktır müşteri ancak dile. Sırf keder, gam, gitti kaç gün, kaç gece, Geçti yanlışlarla günler, öylece. Geçse günler, korku yok, herşey masal, Ey temizlik örneği, sen gitme kal! Kandı her şey, tek balık kanmaz sudan, Gün uzar, rızkın eğer bulmazsa can.

7-Anlamaz olgun adamdan bil ki ham, Söz uzar, kesmek gerektir vesselam!

8-Cömertlikte ve yardım etmede akarsu gibi ol.
Şefkat ve merhamette güneş gibi ol .
Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol .
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
Hoşgörülükte deniz gibi ol.
Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol.

9-Her gün bir yerden göçmek ne iyi
Her gün bir yere konmak ne güzel
Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş
Dünle beraber gitti cancağızım,
Ne kadar söz varsa düne ait,
Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.

10-Gel, gel, gel, ne olursan ol yine gel!
İster kâfir, ister putperest, ister Mecusi ol, gel
Bizim dergâhımız ümitsizlik dergâhı değildir.
Yüz bin kere tövbeni bozmuş olsan da
Yine gel...

11-Âlemin bal şerbetinden bana ne!
İşte önümde benim ayran tasım,
Ne malım mülküm var benim ne de azığım,
Ben gene de senin malın mülkün olsun diye çalışırım
Senin başını sokacak bir yerin olsun diye,
Senin bir dikili ağacınım.

12-Yalnız sayıda çoktur onlar alabildiğine
Hani şu bademler gibi, bademler gibi.
Ama hepsindeki yağ bir.
Dünyada nice diller var, nice diller,
Ama hepsinde anlam bir.

13-Mümkün mü bu, olsun ruhumuz ilgisiz? Sen bende ve ben sende doğar, gizleniriz. Sen ben deyişim anlatabilmek için, Sen ben aramızda yok ki gerçekte biliriz.

14-Her ne istiyorsan kendinde ara!
Senin canının içinde bir can var, o canı ara!
Senin dağının içinde bir hazine var, o hazineyi ara!
Eğer yürüyen dervişi arıyorsan;
Onu senden dışarıda değil,
Kendi nefsinde ara!

15- Sabır, gamdan kurtulmak için anahtardır.

Nice insanlar gördüm, giymeye elbisesi yok, nice elbiseler gördüm içinde insan yok! Sözleriyle alıntı yaparak da bugünkü köşemize sevgi saygı hoşgörü ve muhabbetle selamlarım. En güzel yarınlar sizlerin olsun.

Sedat Yılmaz