Referandumda partilerin kayıpları,eksikleri,hataları mutlak suretle gün yüzüne çıkmıştır denilse de aslında bu partilerin durumlarını  kesin  belirleyici bir konu değildi. Referandum,   Anayasa maddelerinin değişip değişmemesi konusunda yapılmıştı. Oy pusulaların üzerinde hangi partiye kimin verdiği yazmamaktadır.
Daha önce ki genel ve yerel seçimlerde olduğu gibi kampanyayı yürüten partilerin hepsi kendilerince bir şeyler kazanmıştırlar, oysa seçimlerin tek galibi olur. Partilerin seçim sonuçları  genellemeye döküldüğünde bir takım istatistik göstergelerle süslenilerek kayıp değil başarılıyız görüntüsü oluşturulurken, bir yandan da seçim sonucunda doğabilecek aksaklıklar göz önüne alınarak savunma hazırlıkları yapılır.
İlk savunma mekanizması partinin bu seçimden de başarı ile çıkması olur, ikinci savunma mekanizması seçimlere hile karıştırıldığı, üçüncüsü ise aynı görüşü paylaşmayan halkın karalanması,eğer bunlarda istenilen verim alınamazsa dördüncü savunma mekanizması olumsuzluk içeren  bireysel eylemlerin servis edilmesi boyutuna geçilir ki çok boyutlu bir olaydır..
Seçim öncesi her parti en iyi demokrasi savunucusudur, seçimde istenilen sonuç alınamadığında, 1-Başarılı seçim geçirildiği belgelenir.( K ilinde oy oranımızı 2 puan artırdık, bu tüm seçim yenilgisini gölgeler). 2- Seçimlere hile karıştırılmıştır.( Seçimlerin olmazsa olmazıdır,onca sandık görevlisi,ıslak imzalara rağmen kaybolan sandık veya oy pusulası olur ki. Bunu hiç görmeyen bir kişi bile olaya inanır). 3- Halk inandığı yönde oyunu kullanır buna demokrasi der, istenilen sonuç alınmayınca demokrasi askıya alınır kendi karşıtları için  ‘’KOYUNLAR’’tabiri kullanılır. Sonra oturup düşünmezler, ‘’Koyun’’ dediğimiz halkı bir araya toplayamayacak kadar başarısız bir kitleyiz, başaramadık çekilelim denmez de, gelecek hayaller pompalanır sempatizanlara. 4- Olumsuzluk içeren bireysel eylemler (Bir değere küfreden bir kişinin videosu görsel basın ve sanal alemde yayılmaya başlar, seçimde ki yenilgi yerini bu olaya bırakır)
Bu filmleri her seçim sonrası görmekteyiz ve halkın kutuplaştırılması partilerin başarısızlıkların bastırılması için servis edilmektedir.
Bu referandum birkaç şeyi ön plana çıkardı, ilki iktidar partisi. Başını ellerinin arasına koyarak sorumluların düşünmesi gerekmektedir, ‘’Biz nerede hata yaptık, eksiğimiz ne, halk neden sırtını bize dönüyor ?’’ seçim kazanıldığına göre başarı var sayılacak olsa da aslında başarısız olundu. Fakat bu başarısızlık gündeme çıkma ihtimali ile karşılaşılırsa hemen karşıda ki rakiplerin ve onları destekleyen güçlerden söz edilmeye başlanır. Başarısızdık denilmez de ,başarıyı engelleyenler sayılmaya başlanır. Oysa engelleyen dediklerine kasıtlı sen sataşmış tın.
Ana muhalefet haliyle yine başarısızdılar çünkü salonlardan dışarıya çıkmadılar, halkın arasında yeterince olmadılar. Bu kadar düşük fark kapatıla bilinirdi, neden halkın arasında değildiniz denebilirdi ama bu denmeyecek ve seçim kurulu,suçlu profilleri, mazeretler gündemde olacak.
Belki de seçimin en bariz kaybedeni MHP olarak görünebilir ama aslında MHP seçime girerken tabanda parçalanmaya başlamıştı. Daha önce ki seçimlerde Sadi Somuncu oğlu olayında ki birlik ve beraberlik hafızalarda yerini korurken,parti yalnız bırakılmıştı. Sancılı bir dönem geçirecek MHP, umarım hasarsız bir şekilde başkan partisini toparlar.
En basit olan seçime hile karıştırıldı meselesi. Doğal olarak kazanan hile yapar, kazanamayanlar kesinlikle bunu yapmazlar, bu seçimlerimizin olmazsa olmazıdır. E görevliler var o sandıkta, attıkları imzalar var, her partinin gözlemcisi, sandık görevlisi ve başkanı var.
Hiçbir şey yapamıyorsanız mecliste seçimden sonra oy pusulalarının sayılıp teslim edilene kadar nasıl bir yol izleneceği konusunda bir yöntem belirleyin. Bunu düşünmek kimin görevidir acaba?
Ve en berbat tavırda seçime hile katıldı diyerek halkın sokağa dökülmesidir. Seçimde hile varsa o partilerin vekiller neden olayın üzerine giderek durumun açığa çıkmasını sağlamıyor da halk kullanılıyor. Bunda partilerin kendi beceriksizliklerini gizleme olayı olabilir mi acaba?