Allah c.c.ın kullarına ve canlılara Rahmet ve Merhamet tecellisi; Rahman ve Rahim sıfatlarının yansıması ve sonucudur. 99 ismi ile  Yüce Allah zatını kullarına  tanıtmaktadır. Kur'ani ve Kevni ayetlerle Yüce Allah'ın kudreti öğrenilmekte ve görülmektedir.

Allah c.c.ın kulları üzerindeki üssü Kalp'tir. İnsanlar  kalbi hissiyat ve kabüllerle Yüce Allah'a iltica etmektedirler. Allah'a iltica ibadetler pratik bir bedene dönüşmektedir. İnsan; Allah'a itaati ibadetlerle göstermektedir.

Kullar; yalansız ve haramsız bir bedenle, dünya hayatının sürecini yürütmektedirler. İnsanlara hizmet için çalışmak da faydalı insan olmanın gereğidir. Böylece insan; kulluğun gereklerini yerine getirmiş olur. Rahmet ve Merhamet sahibi olmak da faydalı insan olmanın bir özelliğidir.

Rahmet; yüce Allah'ın tüm insanlara hayat hakkı ihsan etmesidir. Merhamet de; sevdiği kullarına lütuf ve ikram etmesidir. Allah c.c.ın rahmet  ve merhameti her şeyi kuşatmıştır.

Kullar da, canlılara ve diğer insanlara karşı rahmet ve merhamet içinde olmalıdır. Kendi gibi düşünmeyen ve yaşamayanlarla insani ilişkileri ölçülere uygun biçimde yürütmek, kendisi gibi olanlarla da muhabbet içinde dostluk kurmaktır. Rahmet ve merhameti yaşam biçimi haline getiren insan kulluğun insani bölümünü yerine getirmiş olur.

Ailenin idari yükünün sorumlusu olan erkek; merhamet sahibi olmalıdır. Günümüzün aile dramları; başta erkek olmak üzere, aile bireylerinin merhamet duygusundan uzak olmaları nedeniyledir. Merhamet; insanlar arası dostluğu inşaa ederken, aile içi nizamı ve muhabbeti de yaşatmaktadır.

Peygamberimiz,  her konuda örnek ve rehber olduğu gibi, rahmet ve merhamet davranışlarının oluşmasında da tek örnektir. "Onda sizin için örnek vardır" buyuran Yüce Allah; Peygamberi yaşamı, insan için hayatın kodları olarak sunmuştur. Kalbi mahzunluğun ve bedenî göz yaşının merhamet göstergesi olduğu Peygamberi bir tariftir.

Kızı Hz. Zeynep'in evladı, Peygamberimizin torunu hasta olduğunda, torununu kucağına alan Peygamberimiz dua ederken göz yaşlarını tutamamıştır. Buru gören sahabe, "sen de mi ağlıyorsun Ay Allah'ın Resulü" deyince “Bu gözyaşı, Allah’ın dilediği kullarının kalplerine yerleştirdiği bir rahmettir. Allah kullarından sadece merhametli olanlara rahmet eder.” buyurmuştur.

Varlığın ilahi mayası olan merhamet; evlat sevgisi, ana-babaya hürmet, ihtiyaç sahiplerine yardım, bitki ve hayvanlara karşı şefkatli olmak şeklinde tecelli etmektedir. Bedeni ve toplumsal rahatsızlıkların ilacı merhamet duygusu ve bunun davranışa yansıyan şeklidir. Peygamberimizin kısa zamanda toplumsal kabulle karşılanması; merhametin bir yansıması olan yumaşak davranışları nedeniyledir.

Peygamberimiz; “Merhamet edene Rahman olan Allah da merhamet eder. Siz yerdeki bütün mahlûkata merhamet edin ki göktekiler de size merhamet etsin” buyurmaktadır. Çocuklara affedici, eşe güler yüzlü, ana-babaya hürmetli olmak; merhamettir. Bir yetimin başını okşamak, darda kalana yardımcı olmak, aç olanlarla ekmeğini paylaşmak; merhametin toplumsal yansımasıdır.

Rahmet ve Merhamet; kainatın balans ayarıdır. Bahçedeki meyveden istifade edildiğinde bunun infak olduğunu ilân eden Peygamberimiz; bu nedenle kıyamet saatinde de fidan ekmeyi tavsiye etmektedir. Çocuklara, küçük yaştan itibaren, kavrama seviyelerine uygun olarak,  rahmet ve merhamet duygusuyla, davranışa dönüşmüş hâli öğretilmelidir.

Öğretmen, imam, idareci, anne-baba, evlatlar, toplumun katmanlarındaki bütün insanlar; rahmet ve merhamet örneği bir davranış abidesi olmalıdır. Rahmet ve Merhametin olmadığı ortam ve toplumlar; kan, göz yaşı ve kaos içinde olurlar.

"Merhametten maraz doğar" cümlesi müslümanlar arasında yaygınlık kazanmıştır. Bu durum çok yanlış,  hatalı ve maksatlı bir tariftir. Müslüman; rahmet ve merhamet sahibi olmalıdır. Bu anlayış; tavsiye değil, gerekliliktir.